مقدمه
طی دو دهه اخیر حرکت به سمت جا معه ایی با اقتصاد دانش بنیان، متغیر و پرتنش که در آن سرمایه گذاری در منابع انسانی، تکنولوژی اطلاعات و تحقیق و توسعه می باشد بسیار چشمگیر بوده است با توجه به این حقیقت امروزه مدیریت دانش و راهکارهای سرمایه فکری برای سازمان ها بسیار حیاتی شده است در سازمان ها سرمایه فکری یعنی سرمایه ناشی از فکر و دانش بخش اصلی دارائی ها را تشکیل میدهند در واقع دارائی های نامشهود وسرمایه فکری نه تنها در سازمان ها بلکه در دولت ها، مراکز علمی، سرمایه گذاران و دیگر ذینفعان به عنوان یک مسئله اصلی و مهم مطرح می باشد بخش مهم این سرمایه، تحقیق و توسعه است، سرمایه فکری طی فرایندی از خلق علم ودانش و انتقال دانش به محیط اجتماعی ( شرکت ها، موسسات و دیگر سازمان های اجتماعی) ایجاد می شود.
در عصر اقتصاد مبتنی بر دانش و در پی تغییرات وسیع اقتصادی اجتماعی موفقیت سازمان ها به کسب منابع مالی و مادی محدود نمی شود بلکه منوط به دست یابی به سرمایه های نامشهودی است که به کمک آن ها می تواند به برتری پایدار رسید . در محیط راهبردی جدید، سازمان هایی پیشرفت خواهند کرد که خود را سازمانی یادگیرنده بدانند که هدفش بهبود مداوم سرمایه فکری است، زیرا سازمانی که قادر به افزایش سرمایه فکری خود نباشد قادر به بقا نیست لیکن علی رغم اهمیت فزاینده سرمایه فکری به عنوان منبع حیاتی برتری رقابتی سازمان ها درک محدودی از آن وجود دارد این در حالی است که مدیریت سرمایه فکری به مدیران سازمان ها اجازه خلق، پرورش کنترل و حفظ یک منبع مستحکم مزیت رقابتی را میدهد آن چه که به سادگی به تصرف رقبا در نخواهد آمد( میر کمالی ، ۱۳۸۷)
فهرست مطالب
مقدمه
۱-۱ بیان مسئله
۱-۲ ضرورت و اهمیت موضوع
۱-۳ درک بهتر دارایی های دانشی
۱-۴ اهداف تحقیق
متغیرهای مورد مطالعه تحقیق
روش تحقیق
فرضیات تحقیق
جامعه آماری و نمونه آماری
روش گردآوری اطلاعات و داده های تحقیق
محدودیتهای تحقیق
تعریف واژه ها و اصطلاحات
فصل دوم
مقدمه
۲-۱ بخش اول: سرمایه فکری، مفاهیم، عناصر تشکیل دهنده
۲-۱-۱ پیشینه سرمایه فکری
۲-۱-۲ مروری بر نظریه های پایه گذار سرمایه فکری
۲-۱-۲-۱ دیدگاه مبتنی بر منابع
۲-۱-۲-۲ دیدگاه مبتنی بر فعالیت
۲-۱-۲-۳ دیدگاه مبتنی بر دانش
۲-۱-۲-۴ اقتصاد دانشی و سازمان دانشی
۲-۱-۳ مدیریت دانش
۲-۱-۴ شرکت های دانشی
۲-۱-۵ دارایی های نامشهود
۲-۱-۶ فرق بین سرمایه فکری با مدیریت دانش و مدیریت نامشهودها
۲-۱-۸ تمایز مدیریت دانش و سرمایه فکری
۲-۱-۱۰ تعاریف سرمایه فکری
۲-۱-۱۵ مدل ها و روش های اندازه گیری سرمایه فکری
مدلهای توصیفی سنجش سرمایه فکری
مدل ترازنامه نا مشهود
مدل مقایسه ارزش بازاری و ارزش دفتری
مدل اظهار نامه منابع انسانی
۲-۱-۱۶-۵ کارگزار فناوری
مدل ارزش گذاری دارایی فکری
مدل روش مالی اندازه گیری دارایی های نامشهود
مدل ارزش افزوده اقتصادی
مدل های کارت امتیازی متوازن
۲-۱-۱۶-۱ کارت امتیازی متوازن
۲-۱-۱۶-۲ هدایتگر اسکاندیا
۲-۱-۱۶-۴ رویکرد ارزش کال نگر
مدل پایش دارایی های نامشهود
۲-۱-۱۶-۳ منشور عملکرد
۲-۱-۱۶-۶ مدل نقشه ی دارایی های دانشی (کی – ای – ام)
بخش دوم:
عوامل موثر بر عملکرد سرمایه فکری
بخش سوم
مروری پیشینه تحقیق
- تحقیقات خارجی
منابع موجود در داخل متن
چکیده:
انسان فطرتاً دوستدار زیبایی و از زشتی و بدی گریزان است و به لباس زیبا و صدای زیبا و صورت زیبا و … علاقه شدیدی دارد.
این میل و علاقه در بین جوانان شدت بیشتری دارد. به گونه ای که از بهترین و زیباترین امکانات ظاهری استفاده می کنند تا خود را زیبا جلوه دهند و اسلام هم به زیبایی و عفت و نظافت اهمیت بیشتری قائل است و برای این کار مرزهایی را قرار داده است و از افراط و تفریط خودداری کرده و راه تعادل را پیشنهاد می کند.
تحقیق حاضر که سعی شده زینت وتجمل را از نظر اسلام مورد بررسی قرار دهیم از چهار فصل تشکیل شده است. که در فصل اول زینت و زیبایی مورد بررسی قرار گرفته که شامل زینت و خودآرایی می باشد.
در فصل دوم زینت وتجمل از نظر اسلام که درآن آراستگی از نظر اسلام و زینت در انسانها وتفاوت زینت وحکم آن در مردان وزنان و فلسفه عدم تشبّه را مورد برررسی قرار داده ایم.
در فصل سوم که درباره حدود و احکام زینت زنان است درباره زینت و طبقات محارم زنان و حدودش و رهنمودهای اسلام برای پوشاندن زینتهای پنهان بحث شده است.
درفصل چهارم تجمل و خودآرایی وانواع تجمل واعتدال درتجمل گرایی و آفات تجمل پرستی ورفاه زدگی بررسی شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………. ۱
کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………. ۳
۱– تعریف و تبیین موضوع ………………………………………………………………………………. ۳
۲٫ضرورت و اهداف تحقیق……………………………………………………………………………….. ۴
۳٫فرضیه ها وسوالات اصلی وفرعی…………………………………………………………………….. ۵
۴٫ پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………… ۵
۵٫روش تحقیق……………………………………………………………………………………………….. ۵
۶٫زمان بندی مراحل انجام تحقیق………………………………………………………………………… ۶
۷- عناوین سرفصل ها …………………………………………………………………………………….. ۶
فصل اول:زینت و زیبایی………………………………………………………………………………. ۷
۱-۱- زینت و زیبایی……………………………………………………………………………………….. ۸
۱-۱-۱- انواع زیبایی……………………………………………………………………………………….. ۹
۱-۱-۲- منظور از زینت در قرآن………………………………………………………………………… ۱۰
۱-۱-۳- واژه های قرآنی مترادف با زینت…………………………………………………………….. ۱۴
۱-۱-۴- زینت در روایات…………………………………………………………………………………. ۱۳
۱-۲-زینت و خودآرایی……………………………………………………………………………………. ۱۸
۱-۲-۱ . زینت و آرایش روح و نیاز ابدی به آن از جهات گوناگون ……………………………. ۲۱
۱-۲-۲ حدود خود آرایی………………………………………………………………………………….. ۲۴
فصل دوم:زینت و تجمل از نظر اسلام……………………………………………………………. ۲۸
زینت و تجمل از نظر اسلام………………………………………………………………………………. ۲۹
۲-۱ آراستگی از نظر اسلام ………………………………………………………………………………. ۳۲
۲-۱-۱ زینت مشروع……………………………………………………………………………………….. ۳۴
۲-۱-۲ . یک اشتباه(خود آرایی و خود نمایی ساده لوحانه)……………………………………….. ۲۵
۲-۱-۳ سیره معصومان در آراستگی خویش……………………………………………………………. ۳۷
۲-۲ زینت در انسانها……………………………………………………………………………………….. ۳۷
۲-۲-۱ زینت زنان ………………………………………………………………………………………….. ۳۷
۲-۲-۲ زینت مردان…………………………………………………………………………………………. ۴۰
۲-۳ تفاوت زینت و حکم آن در مردان و زنان و فلسفه عدم تشبه………………………………. ۴۱
فصل سوم:حدود و احکام زینت زنان…………………………………………………………….. ۴۳
۳-۱- انواع زینت و بررسی احکام آنها…………………………………………………………………. ۴۴
۳-۲ طبقات محارم زنان و حدود زینت آنان …………………………………………………………. ۴۸
۳-۲-۱ حجاب……………………………………………………………………………………………….. ۵۸
۳ -۲-۲ حجاب و ترک خود آرایی در انظار عموم………………………………………………….. ۶۵
۳-۲-۳ فلسفه حجاب………………………………………………………………………………………. ۶۶
۳-۲-۴ حدود حجاب………………………………………………………………………………………. ۶۹
۳-۲-۵ علت تاکید حجاب برای زن…………………………………………………………………….. ۷۴
۳ -۲-۶ ارتباط احکام نگاه و حجاب……………………………………………………………………. ۷۵
۳-۳- رهنمود اسلام برای پوشاندن زینت های پنهان………………………………………………… ۸۱
فصل چهارم: تجمل و خود آرایی………………………………………………………………….. ۸۴
۴-۱- انواع تجمل……………………………………………………………………………………………. ۸۵
۴-۲- تجمل و خود آرایی در اسلام…………………………………………………………………….. ۸۷
۴-۳ اعتدال و میانه روی در تجمل………………………………………………………………………. ۸۹
۴-۴تجمل پرستی و رفاه زدگی …………………………………………………………………………. ۹۰
۴-۴-۱ نکوهش تجمل پرستی و رفاه زدگی در کلام اهل بیت……………………………………. ۹۱
۴-۴-۲آفت تجمل گرایی در انقلاب اسلامی ایران…………………………………………………… ۹۴
خلاصه و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. ۹۹
فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………… ۱۰۱
عنوان صفحه
فصل اول :کلیات تحقیق
۱ـ۱ـ مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………. ۲
۱ـ۲ـ بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………………. ۴
۱ـ۳ـ ضرورت و اهمیت تحقیق ……………………………………………………………………………………….. ۵
۱ـ۴ـ اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….. ۷
۱ـ ۵ـ انواع متغیر……………………………………………………………………………………………………………… ۷
۱ـ۶ـ تعریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………………………………….. ۸
فصل دوم :مبانی نظری تحقیق
۲-۱-شادی‌های منفی در نظر اسلام………………………………………………………………………………… ۱۱
۲-۲- راه‌های دستیابی به شادی از نظر اسلام………………………………………………………………… ۱۲
۲-۳-ابعاد ایجادشادی و نشاط…………………………………………………………………………………………… ۱۶
۲-۴-تعریف شادی از نظر روان شناسی چیست ……………………………………………………………. ۲۰
۲-۵-به نظر شما راز خندیدن چیست؟ خنده واقعی چه می‌تواند باشد……………………. ۲۰
۲-۶-طرز تفکر چقدر می‌تواند در شاد بودن افراد دخیل باشد ……………………………………… ۲۱
۲-۷-لازمه شاد بودن چیست……………………………………………………………………………………………. ۲۲
۲-۸- چطور می‌توان به بالا بردن سطح شادی در جامعه کمک کرد……………………………. ۲۳
۲-۹-از دیدگاه روانشناسی تأثیرات شادی بر روابط اجتماعی افراد چیست…………………. ۲۴
۲-۱۰-دیدگاه صاحبنظران………………………………………………………………………………………………… ۲۵
۲-۱۱-عوامل شادی و نشاط……………………………………………………………………………………………… ۲۶
۲-۱۲- شادی ونشاط از طریق ورزش………………………………………………………………………………. ۲۶
۲ـ ۱۳ـ پیشینه ی پژوهش ……………………………………………………………………………………………. ۲۷
فصل سوم: روش تحقیق
۳ـ ۱ـ -مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۰
۳-۲-طرح پژوهش……………………………………………………………………………………………………………… ۳۰
۳-۳-جامعه و نمونه وروش نمونه گیری …………………………………………………………………………. ۳۰
۳-۴-ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………….. ۳۰
۳-۵-تجزیه وتحلیل آماری ……………………………………………………………………………………………….. ۳۱
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری
۴-۱- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۳
۴-۲- یافته های پژوهشی …………………………………………………………………………………………………… ۳۴
جدول ۴-۳- : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت……………………………….. ۳۴
نمودار ۴-۴- : نمودار ستونی برای فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت……….. ۳۵
جدول ۴-۵- توزیع فراوانی میزان تحصیلات افراد مورد مطالعه ……………………………………. ۳۶
نمودار ۴-۶- نمودار ستونی افراد مورد مطالعه به تفکیک تحصیلات ……………………………. ۳۷
جدول ۴-۷ – : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک میزان درآمد (وضعیت اقتصادی)………….. ۳۸
نمودار ۴-۸- : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک وضعیت اقتصادی…………………. ۳۹
جدول ۴-۹ – : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک محل سکونت………………………. ۴۰
نمودار ۴-۱۰- : نمودار ستونی توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک محل سکونت …………….. ۴۱
جدول ۴-۱۱- : تفاضل نمرات وضعیت اقتصادی و شادی و نشاط افراد نمونه……………….. ۴۲
جدول۴ـ ۱۲ـ : تفاضل نمرات اعتقادات دینی شادی و نشاط افراد نمونه……………………….. ۴۳
جدول ۴-۱۳- تفاضل نمرات اعتقادات دینی و سلامت روانی افراد نمونه………………………. ۴۴
جدول ۴-۱۴- : تفاضل نمرات شادی و نشاط و میزان تحصیلات افراد نمونه…………………. ۴۵
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
۵-۱ـ بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………….. ۴۷
۵ـ۵ـمحدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………. ۴۹
۵ـ ۶ـ پیشنهادات تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. ۴۹
۵ـ ۱ـ ۶ـ پیشنهادات کاربردی …………………………………………………………………………………………. ۴۹
۵ـ ۲ـ ۶ـ پیشنهادات برای پژوهش های آتی ………………………………………………………………… ۵۰
فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………………….. ۵۱
عنوان صفحه
فصل اول :کلیات تحقیق
۱ـ۱ـ مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………. ۲
۱ـ۲ـ بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………………. ۴
۱ـ۳ـ ضرورت و اهمیت تحقیق ……………………………………………………………………………………….. ۵
۱ـ۴ـ اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….. ۷
۱ـ ۵ـ انواع متغیر……………………………………………………………………………………………………………… ۷
۱ـ۶ـ تعریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………………………………….. ۸
فصل دوم :مبانی نظری تحقیق
۲-۱-شادی‌های منفی در نظر اسلام………………………………………………………………………………… ۱۱
۲-۲- راه‌های دستیابی به شادی از نظر اسلام………………………………………………………………… ۱۲
۲-۳-ابعاد ایجادشادی و نشاط…………………………………………………………………………………………… ۱۶
۲-۴-تعریف شادی از نظر روان شناسی چیست ……………………………………………………………. ۲۰
۲-۵-به نظر شما راز خندیدن چیست؟ خنده واقعی چه می‌تواند باشد……………………. ۲۰
۲-۶-طرز تفکر چقدر می‌تواند در شاد بودن افراد دخیل باشد ……………………………………… ۲۱
۲-۷-لازمه شاد بودن چیست……………………………………………………………………………………………. ۲۲
۲-۸- چطور می‌توان به بالا بردن سطح شادی در جامعه کمک کرد……………………………. ۲۳
۲-۹-از دیدگاه روانشناسی تأثیرات شادی بر روابط اجتماعی افراد چیست…………………. ۲۴
۲-۱۰-دیدگاه صاحبنظران………………………………………………………………………………………………… ۲۵
۲-۱۱-عوامل شادی و نشاط……………………………………………………………………………………………… ۲۶
۲-۱۲- شادی ونشاط از طریق ورزش………………………………………………………………………………. ۲۶
۲ـ ۱۳ـ پیشینه ی پژوهش ……………………………………………………………………………………………. ۲۷
فصل سوم: روش تحقیق
۳ـ ۱ـ -مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۰
۳-۲-طرح پژوهش……………………………………………………………………………………………………………… ۳۰
۳-۳-جامعه و نمونه وروش نمونه گیری …………………………………………………………………………. ۳۰
۳-۴-ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………….. ۳۰
۳-۵-تجزیه وتحلیل آماری ……………………………………………………………………………………………….. ۳۱
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری
۴-۱- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۳
۴-۲- یافته های پژوهشی …………………………………………………………………………………………………… ۳۴
جدول ۴-۳- : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت……………………………….. ۳۴
نمودار ۴-۴- : نمودار ستونی برای فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت……….. ۳۵
جدول ۴-۵- توزیع فراوانی میزان تحصیلات افراد مورد مطالعه ……………………………………. ۳۶
نمودار ۴-۶- نمودار ستونی افراد مورد مطالعه به تفکیک تحصیلات ……………………………. ۳۷
جدول ۴-۷ – : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک میزان درآمد (وضعیت اقتصادی)………….. ۳۸
نمودار ۴-۸- : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک وضعیت اقتصادی…………………. ۳۹
جدول ۴-۹ – : توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک محل سکونت………………………. ۴۰
نمودار ۴-۱۰- : نمودار ستونی توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک محل سکونت …………….. ۴۱
جدول ۴-۱۱- : تفاضل نمرات وضعیت اقتصادی و شادی و نشاط افراد نمونه……………….. ۴۲
جدول۴ـ ۱۲ـ : تفاضل نمرات اعتقادات دینی شادی و نشاط افراد نمونه……………………….. ۴۳
جدول ۴-۱۳- تفاضل نمرات اعتقادات دینی و سلامت روانی افراد نمونه………………………. ۴۴
جدول ۴-۱۴- : تفاضل نمرات شادی و نشاط و میزان تحصیلات افراد نمونه…………………. ۴۵
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
۵-۱ـ بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………….. ۴۷
۵ـ۵ـمحدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………. ۴۹
۵ـ ۶ـ پیشنهادات تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. ۴۹
۵ـ ۱ـ ۶ـ پیشنهادات کاربردی …………………………………………………………………………………………. ۴۹
۵ـ ۲ـ ۶ـ پیشنهادات برای پژوهش های آتی ………………………………………………………………… ۵۰
فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………………….. ۵۱
چکیده
بعد از پیروزیهای مسلمان در جنگلهای قادسیه و جلولا در سال ۱۶ ق – ۶۳۷ م خلیفه دوم به سعد بن ابی وقاص فرمانده ارتش اسلامی در عراق دستور داد تا در آنجا بماند که بیشتر برای استحکام بخشیدن به سیطرۀ مسلمانان در عراق بود تا در زمان مناسب به فارسی پیشروی کنند. سعد بن ابی وقاص با ارتش عرب در سرزمین تازه فتح شده اعراب ( مدائن) مستقر گردید اما بعد از مدتی ثابت شد که به دلیل آب و هوای مرطوب، کمبود محیط صحرائی و نیاز به مراتع برای گله و احشام خود، این منطقه مناسب نیست. خلیفه از سعد بن ابی وقاص درخواست کرد تا ارتش را از مدائن بیرون برده و محلی مناسب با شیوۀ زندگی اعراب پیدا کنند.
هدف از تأسیس شهرهای جدید منزل دائمی برای ارتش و جنگجویان قادسیه بود. گروههای مختلفی که ساکن این مناطق شدند برای دسترسی آسان در مواقع نیاز بودند.
در مدت کمی سه شهر جدید بنامهای کوفه، بصره و واسط را ساختند که در اندک زمانی این سه شهر چنان رونق یافتند و آباد شدند که مهمترین بلاد این اقلیم جدید اسلامی گردیدند. مخصوصاً کوفه و بصره هر کدام مدتی پایتخت دولت امویان شدند. بصره به عنوان بندرگاه کالاهای ورودی به بین النهرین نقش اساسی در رونق اقتصاد بین النهرین ایفا کرد و هم کوفه و بصره از لحاظ علمی دارای مکاتیب خاص خود شدند و موجب رشد علم و فرهنگ و ترویج دین اسلام شدند و چون خلافت به عباسیان رسید اوضاع چنین اقتضا کرد که پایتخت جدید رونق و شکوه جلال دمشق را که موجب فخر امویان بود تحت الشعاع قرار داد که مباحث ذکر کرده در بالا در پنج فصل ۱- کلیات پژوهش ۲- جغرافیای تاریخی بصره ۳- جغرافیای تاریخی کوفه ۴- جغرافیای تاریخی واسط ۵- جغرافیای تاریخی بغداد و مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات پژوهش………………………………………………………………………………. ۱
۱-۱: مقدمه……………………………………………………………………………………………………. ۲
۱-۲: طرح مسئله ……………………………………………………………………………………………. ۴
۱-۳: ضرورت و اهمیت موضوع ………………………………………………………………………. ۴
۱-۴:پیشینه پژوهش ………………………………………………………………………………………. ۴
۱-۵ :اهداف: …………………………………………………………………………………………………. ۵
۱-۶ : سوالات ……………………………………………………………………………………………….. ۵
۱-۷ : فرضیات ……………………………………………………………………………………………… ۵
۱-۸ : روش تحقیق ………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۹ : نقد منابع ……………………………………………………………………………………………… ۶
فصل دوم: جغرافیای تاریخی بصره…………………………………………………………………… ۱۰
۲-۱ : شهرسازی اسلامی ………………………………………………………………………………….. ۱۱
۲-۲: جغرافیای تاریخی بصره ……………………………………………………………………………. ۱۶
۲-۳: تاریخ بصره …………………………………………………………………………………………… ۱۶
۲-۴: ساختمان بصره ……………………………………………………………………………………….. ۱۸
۲-۵: ترکیب اجتماعی ……………………………………………………………………………………… ۲۰
۲-۶: مساجد و محلات ……………………………………………………………………………………. ۲۰
۲-۷: علم و فرهنگ…………………………………………………………………………………………. ۲۲
۲-۸: بیعت با علی ………………………………………………………………………………………….. ۲۳
۲-۹ : معزول کردن عاملان عثمان توسط علی ……………………………………………………….. ۲۳
۲-۱۰ : جنگ جمل ………………………………………………………………………………………… ۲۴
۲-۱۱: حرکت علی به سوی بصره……………………………………………………………………….. ۲۸
فصل سوم: جغرافیای تاریخی کوفه………………………………………………………………….. ۳۱
۳-۱٫ چگونگی پیدایش شهر کوفه……………………………………………………………………….. ۳۲
۳-۲٫ ترکیب اجتماعی کوفه……………………………………………………………………………….. ۳۵
۳-۳٫ راه ها، صحن ها و مقابر……………………………………………………………………………. ۳۸
۳-۴٫ محلات کوفه………………………………………………………………………………………….. ۴۲
۳-۵٫ نقشۀ اقتصادی کوفه………………………………………………………………………………….. ۴۴
۳-۶٫ قصر و میدان………………………………………………………………………………………….. ۴۶
۳-۷٫ مسجد جامع و مساجد محلات……………………………………………………………………. ۴۷
۳-۸٫ محله کناسه (مندرسه)……………………………………………………………………………….. ۴۹
۳-۹٫ مکانهای مبارک کوفه…………………………………………………………………………………. ۵۲
۳-۱۰٫ مفاخر کوفه…………………………………………………………………………………………… ۵۶
۳-۱۱٫ داغ بی وفایی بر جبین کوفه……………………………………………………………………… ۶۰
۳-۱۲٫ کوفه و نواحی اطراف……………………………………………………………………………… ۶۳
۳-۱۳٫ کوفیان و جنگ جمل………………………………………………………………………………. ۶۶
۳-۱۴٫ طلوع خورشید ولایت در کوفه………………………………………………………………….. ۷۰
۳-۱۵٫ مولود کعبه در کوفه………………………………………………………………………………… ۷۳
۳-۱۶٫ شهادت علی (ع)…………………………………………………………………………………… ۷۸
۳-۱۷٫ مشکلات کوفه در حمایت از علی (ع)………………………………………………………… ۸۲
۳-۱۸٫ کوفه پس از شهادت علی (ع)…………………………………………………………………… ۸۵
۳-۱۹٫ آشتی نامه…………………………………………………………………………………………….. ۸۹
۳-۲۰٫ زیاد در کوفه…………………………………………………………………………………………. ۹۵
۳- ۲۱٫ امام حسین (ع) و بیعت خواستن از او……………………………………………………….. ۹۶
۳- ۲۲٫ نامه نگاری عراقیان………………………………………………………………………………… ۹۸
۳-۲۳٫ حرکت امام حسین (ع) به عراق…………………………………………………………….. ….۹۹
۳-۲۴٫ فاجعه کربلا……………………………………………………………………………………… ۱۰۰
۳-۲۵٫ مختار……………………………………………………………………………………………… ۱۰۱
فصل چهارم:جغرافیای تاریخی واسط………………………………………………………………. ۱۰۷
۴-۱٫ جغرافیای تاریخی واسط……………………………………………………………………….. ۱۰۸
۴-۲٫ بنای واسط…………………………………………………………………………………………. ۱۰۸
۴-۳٫ ترکیب اجتماعی………………………………………………………………………………….. ۱۱۱
۴-۴٫ مساجد……………………………………………………………………………………………… ۱۱۱
۴-۵٫ اسلام در واسط…………………………………………………………………………………… ۱۱۱
فصل پنجم: جغرافیای تاریخی بغداد…………………………………………………………………………….۱۱۲
۵-۱٫ تاریخ بغداد………………………………………………………………………………………… ۱۱۳
۵-۲٫ نامگذاری شهر بغداد…………………………………………………………………………….. ۱۱۳
۵-۳٫ بنای بغداد………………………………………………………………………………………….. ۱۱۵
۵-۴٫ ابواب بغداد………………………………………………………………………………………… ۱۲۲
۵-۵٫ کوی و محلات…………………………………………………………………………………… ۱۲۴
۵-۶٫ ترکیب اجتماعی………………………………………………………………………………….. ۱۲۶
۵-۷٫ اقطاع و مساجد…………………………………………………………………………………… ۱۲۷
۵-۸٫ علم و فرهنگ…………………………………………………………………………………….. ۱۳۷
۵-۹٫ بغداد از هارون تا آل بویه………………………………………………………………………. ۱۳۸
۵-۱۰٫ بغداد از آل بویه تا سلجوقیان………………………………………………………………… ۱۴۷
نتیجه ………………………………………………………………………………………………………. ۱۵۲
منابع ………………………………………………………………………………………………………. ۱۵۵