۱-۲ بیان مساله
عنصر تغییر و وجود بی ثباتیها و سازند ه های ناشناخته ی جهان و همزمان گسترش دامنه و ابعاد جوامع بر دامنه پیچیدگی و تنوع سازمانها ،بر تعاملات محیطی آنها افزوده است،تعداد و تکثر بیش از حد سازمانها ،دوام و بقای آنها در دنیای متغیر کنونی به چالشی اساسی بدل نموده و در این میان نیز نظام آموزش عالی با توجه به گستردگی اثرگذاری بر فرآیندهای اجتماعی و کارکردهای مختلف از این امر مستثنی نبوده است(موسی خانی و حق خواه وحسن زاده ،۱۳۸۸ ،۱۴۶ ).
دانشگاهها و موسسات آموزش عالی یکی از مهمترین دستگاههای اجرایی کشور و بنیادهای فرهنگی در ارایه خدمات دولتی به شمار می رود که نقش و رسالت آنها تولید علم است .واضح است که رشد موزون و پویایی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی نیازمند استفاده از ارزیابی عملکرد می باشد تا با بهره گیری از آن بتوان به این مهم پرداخت(باباجانی و ستایش،۱۳۸۶، ۴۶).
یکی از رویکردهایی که برای ارزیابی عملکرد موسسات آموزش عالی و دانشگاهها بکار گرفته میشود ،مدل کارت امتیازی متوازن است که با دیدی وسیع وکلان بر عملکرد سازمان می نگردو بر اساس چهار دیدگاه مالی ،مشتری ،فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری به ارزیابی عملکرد دانشگاهها و سازمانهای انتفاعی و غیر انتفاعی می پردازد(شهایی و انواری رستمی ،۱۳۸۶ ، ۱).
در این تحقیق تلاش بر آن است که جنبه های مالی و مشتری و فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری به عنوان جنبه های اصلی کارت امتیازی متوازن مورد ارزیابی
قرار گرفته و میزان عملکرد دانشگاههای آزاد اسلامی تعیین گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………………… ۱
۱-۱ مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. ۲
۱-۲ بیان مساله………………………………………………………………………………………………. ۳
۱-۳ ضرورت و اهمیت تحقیق ………………………………………………………………………….. ۴
۱-۴ اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………. ۵
۱-۱-۴ هدف اصلی تحقیق ………………………………………………………………………………. ۵
۱-۲-۴ اهداف فرعی تحقیق ……………………………………………………………………………. ۵
۱-۵ فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………….. ۵
۱-۶ سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………….. ۶
۱-۷ قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………….. ۶
۱-۷-۱ قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۷-۲ قلمرو مکانی……………………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۷-۳ قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۸ تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………. ۷
۱-۸-۱ ارزیابی عملکرد………………………………………………………………………………….. ۷
۱-۸-۲ کارت امتیازی متوازن ………………………………………………………………………… ۷
۱-۹ تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………… ۸
۱-۹-۱ ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………………… ۸
۱-۹-۲ کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………………………. ۸
۱-۹-۲-۱منظر مالی …………………………………………………………………………………………………………………… ۸
۱-۹-۲-۲منظر مشتری…………………………………………………………………………………………………………….. ۹
۱-۹-۲-۳منظر فرآیندهای داخلی…………………………………………………………………………………………. ۹
۱-۹-۲-۴منظر یادگیری و نوآوری:…………………………………………………………………………………………. ۱۰
۱-۱۰ ساختار تحقیق:……………………………………………………………………………………… ۱۱
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق………………………………………………. ۱۲
۲-۱ مقدمه ………………………………………………………………………………………………….. ۱۳
۲-۲ ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………………………… ۱۴
۲-۳ فرآیند ارزیابی عملکرد ………………………………………………………………………….. ۱۶
۲-۴ عناصر اصلی نظام ارزیابی عملکرد ………………………………………………………….. ۱۷
۲-۵ سیستم های ارزیابی عملکرد سنتی و نوین ارزیابی عملکرد…………………………. ۱۸
۲-۶ مدل های ارزیابی عملکرد ……………………………………………………………………….۱۹
۲-۶=۱ روش جایزه دمینگ…………………………………………………………………………… ۲۰
۲-۶-۲ مدل EFQm …………………………………………………………………………………. ۲۰
۲-۶-۳ روش مالکوم بالدریج…………………………………………………………………………. ۲۲
۲-۶-۴ مدل هرم عملکرد(۱۹۹۱)……………………………………………………………………. ۲۳
۲-۶-۵ مدل سینک و تاتل(۱۹۸۹ )…………………………………………………………………… ۲۵
۲-۶-۶ کارت امتیازی متوازن(۱۹۹۲)……………………………………………………………… ۲۶
۲-۷ معرفی کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………………. ۲۷
۲-۸ روش امتیازی متوازن ……………………………………………………………………………… ۲۸
۲-۹ دیدگاههای کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………… ۳۰
۲-۹-۱ دیدگاه مالی………………………………………………………………………………………. ۳۰
۲-۹-۲ دیدگاه مشتری…………………………………………………………………………………. ۳۱
۲-۹-۳ دیدگاه فرآیندهای داخلی کسب و کار……………………………………………………. ۳۲
۲-۹-۴ دیدگاه یادگیری و رشد………………………………………………………………………… ۳۳
۲-۱۰ اهداف و سنجه ها ………………………………………………………………………………….. ۳۵
۲-۱۱ راهنمایی های برای انتخاب شاخص ها………………………………………………………… ۳۵
۲-۱۲ سیر تکامل مدل امتیازی متوازن …………………………………………………………….. ۳۷
۲-۱۳ نقاط قوت و ضعف مدل امتیازی متوازن……………………………………………………. ۳۸
۲-۱۴ مراحل پیاده سازی BSC……………………………………………………………………….. 39
2-15 پیشینه ی پژوهش………………………………………………………………………………. ۴۰
۲-۱۵-۱ عناوین مقالات فارسی…………………………………………………………………………. ۴۰
۲-۱۵-۲ عناوین مقالات خارجی………………………………………………………………………… ۴۱
فصل سوم: متدولوژی تحقیق…………………………………………………. ۴۳
۳-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………………. ۴۴
۳-۲ روش تحقیق…………………………………………………………………………………………… ۴۴
۳-۳ ابزار جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………… ۴۴
۳-۴ روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………….. ۴۵
۳-۵ پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………. ۴۵
۳-۶ روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………. ۴۷
۳-۷ جامعه آماری مورد مطالعه …………………………………………………………………….. ۴۷
۳-۸ نمونه آماری…………………………………………………………………………………………. ۴۷
۳-۹ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………… ۴۹
۳-۹-۱ آزمون فرض آماری مقایسه میانگین دو جامعه ……………………………………… ۵۰
۳-۱۰ نرمال سازی………………………………………………………………………………………… ۵۲
فصل چهارم: یافته های تحقیق………………………………………………. ۵۴
۴-۱ مقدمه…………………………………………………………………………………………………. ۵۵
۴-۲ آزمون فرضیه………………………………………………………………………………………. ۵۵
۴-۲-۱ آزمون فرضیه شماره یک……………………………………………………………………. ۵۵
۴-۲-۲ آزمون فرضیه شماره دو…………………………………………………………………….. ۵۸
۴-۲-۳ آزمون فرضیه شماره سه……………………………………………………………………. ۶۵
۴-۲-۴ آزمون فرضیه شماره چهار……………………………………………………………………. ۷۲
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………… ۷۶
۵-۱مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. ۷۷
۵-۲ نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………. ۷۷
کارت امتیازی متوازن……………………………………………………………………………………… ۷۹
۵-۳ پیشنهادهایی با توجه به یافته های تحقیق…………………………………………………. ۸۰
۵-۴ پیشنهادات برای پژوهش های آتی…………………………………………………………………………………. ۸۱
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸۲
ضمائم…………………………………………………………………………………………………………… ۸۷
دارای جداول – شکل ها و نمودار می باشد.
۱-۲ بیان مساله
عنصر تغییر و وجود بی ثباتیها و سازند ه های ناشناخته ی جهان و همزمان گسترش دامنه و ابعاد جوامع بر دامنه پیچیدگی و تنوع سازمانها ،بر تعاملات محیطی آنها افزوده است،تعداد و تکثر بیش از حد سازمانها ،دوام و بقای آنها در دنیای متغیر کنونی به چالشی اساسی بدل نموده و در این میان نیز نظام آموزش عالی با توجه به گستردگی اثرگذاری بر فرآیندهای اجتماعی و کارکردهای مختلف از این امر مستثنی نبوده است(موسی خانی و حق خواه وحسن زاده ،۱۳۸۸ ،۱۴۶ ).
دانشگاهها و موسسات آموزش عالی یکی از مهمترین دستگاههای اجرایی کشور و بنیادهای فرهنگی در ارایه خدمات دولتی به شمار می رود که نقش و رسالت آنها تولید علم است .واضح است که رشد موزون و پویایی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی نیازمند استفاده از ارزیابی عملکرد می باشد تا با بهره گیری از آن بتوان به این مهم پرداخت(باباجانی و ستایش،۱۳۸۶، ۴۶).
یکی از رویکردهایی که برای ارزیابی عملکرد موسسات آموزش عالی و دانشگاهها بکار گرفته میشود ،مدل کارت امتیازی متوازن است که با دیدی وسیع وکلان بر عملکرد سازمان می نگردو بر اساس چهار دیدگاه مالی ،مشتری ،فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری به ارزیابی عملکرد دانشگاهها و سازمانهای انتفاعی و غیر انتفاعی می پردازد(شهایی و انواری رستمی ،۱۳۸۶ ، ۱).
در این تحقیق تلاش بر آن است که جنبه های مالی و مشتری و فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری به عنوان جنبه های اصلی کارت امتیازی متوازن مورد ارزیابی
قرار گرفته و میزان عملکرد دانشگاههای آزاد اسلامی تعیین گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………………… ۱
۱-۱ مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. ۲
۱-۲ بیان مساله………………………………………………………………………………………………. ۳
۱-۳ ضرورت و اهمیت تحقیق ………………………………………………………………………….. ۴
۱-۴ اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………. ۵
۱-۱-۴ هدف اصلی تحقیق ………………………………………………………………………………. ۵
۱-۲-۴ اهداف فرعی تحقیق ……………………………………………………………………………. ۵
۱-۵ فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………….. ۵
۱-۶ سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………….. ۶
۱-۷ قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………….. ۶
۱-۷-۱ قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۷-۲ قلمرو مکانی……………………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۷-۳ قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۸ تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………. ۷
۱-۸-۱ ارزیابی عملکرد………………………………………………………………………………….. ۷
۱-۸-۲ کارت امتیازی متوازن ………………………………………………………………………… ۷
۱-۹ تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………… ۸
۱-۹-۱ ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………………… ۸
۱-۹-۲ کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………………………. ۸
۱-۹-۲-۱منظر مالی …………………………………………………………………………………………………………………… ۸
۱-۹-۲-۲منظر مشتری…………………………………………………………………………………………………………….. ۹
۱-۹-۲-۳منظر فرآیندهای داخلی…………………………………………………………………………………………. ۹
۱-۹-۲-۴منظر یادگیری و نوآوری:…………………………………………………………………………………………. ۱۰
۱-۱۰ ساختار تحقیق:……………………………………………………………………………………… ۱۱
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق………………………………………………. ۱۲
۲-۱ مقدمه ………………………………………………………………………………………………….. ۱۳
۲-۲ ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………………………… ۱۴
۲-۳ فرآیند ارزیابی عملکرد ………………………………………………………………………….. ۱۶
۲-۴ عناصر اصلی نظام ارزیابی عملکرد ………………………………………………………….. ۱۷
۲-۵ سیستم های ارزیابی عملکرد سنتی و نوین ارزیابی عملکرد…………………………. ۱۸
۲-۶ مدل های ارزیابی عملکرد ……………………………………………………………………….۱۹
۲-۶=۱ روش جایزه دمینگ…………………………………………………………………………… ۲۰
۲-۶-۲ مدل EFQm …………………………………………………………………………………. ۲۰
۲-۶-۳ روش مالکوم بالدریج…………………………………………………………………………. ۲۲
۲-۶-۴ مدل هرم عملکرد(۱۹۹۱)……………………………………………………………………. ۲۳
۲-۶-۵ مدل سینک و تاتل(۱۹۸۹ )…………………………………………………………………… ۲۵
۲-۶-۶ کارت امتیازی متوازن(۱۹۹۲)……………………………………………………………… ۲۶
۲-۷ معرفی کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………………. ۲۷
۲-۸ روش امتیازی متوازن ……………………………………………………………………………… ۲۸
۲-۹ دیدگاههای کارت امتیازی متوازن…………………………………………………………… ۳۰
۲-۹-۱ دیدگاه مالی………………………………………………………………………………………. ۳۰
۲-۹-۲ دیدگاه مشتری…………………………………………………………………………………. ۳۱
۲-۹-۳ دیدگاه فرآیندهای داخلی کسب و کار……………………………………………………. ۳۲
۲-۹-۴ دیدگاه یادگیری و رشد………………………………………………………………………… ۳۳
۲-۱۰ اهداف و سنجه ها ………………………………………………………………………………….. ۳۵
۲-۱۱ راهنمایی های برای انتخاب شاخص ها………………………………………………………… ۳۵
۲-۱۲ سیر تکامل مدل امتیازی متوازن …………………………………………………………….. ۳۷
۲-۱۳ نقاط قوت و ضعف مدل امتیازی متوازن……………………………………………………. ۳۸
۲-۱۴ مراحل پیاده سازی BSC……………………………………………………………………….. 39
2-15 پیشینه ی پژوهش………………………………………………………………………………. ۴۰
۲-۱۵-۱ عناوین مقالات فارسی…………………………………………………………………………. ۴۰
۲-۱۵-۲ عناوین مقالات خارجی………………………………………………………………………… ۴۱
فصل سوم: متدولوژی تحقیق…………………………………………………. ۴۳
۳-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………………. ۴۴
۳-۲ روش تحقیق…………………………………………………………………………………………… ۴۴
۳-۳ ابزار جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………… ۴۴
۳-۴ روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………….. ۴۵
۳-۵ پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………. ۴۵
۳-۶ روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………. ۴۷
۳-۷ جامعه آماری مورد مطالعه …………………………………………………………………….. ۴۷
۳-۸ نمونه آماری…………………………………………………………………………………………. ۴۷
۳-۹ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………… ۴۹
۳-۹-۱ آزمون فرض آماری مقایسه میانگین دو جامعه ……………………………………… ۵۰
۳-۱۰ نرمال سازی………………………………………………………………………………………… ۵۲
فصل چهارم: یافته های تحقیق………………………………………………. ۵۴
۴-۱ مقدمه…………………………………………………………………………………………………. ۵۵
۴-۲ آزمون فرضیه………………………………………………………………………………………. ۵۵
۴-۲-۱ آزمون فرضیه شماره یک……………………………………………………………………. ۵۵
۴-۲-۲ آزمون فرضیه شماره دو…………………………………………………………………….. ۵۸
۴-۲-۳ آزمون فرضیه شماره سه……………………………………………………………………. ۶۵
۴-۲-۴ آزمون فرضیه شماره چهار……………………………………………………………………. ۷۲
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………… ۷۶
۵-۱مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. ۷۷
۵-۲ نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………. ۷۷
کارت امتیازی متوازن……………………………………………………………………………………… ۷۹
۵-۳ پیشنهادهایی با توجه به یافته های تحقیق…………………………………………………. ۸۰
۵-۴ پیشنهادات برای پژوهش های آتی…………………………………………………………………………………. ۸۱
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸۲
ضمائم…………………………………………………………………………………………………………… ۸۷
دارای جداول – شکل ها و نمودار می باشد.