مقدمه
بعضی از جلبکهای سبز - آبی سمومی تولید میکنند که وجود این سموم و افزایش آنها در آب آشامیدنی باعث ایجاد اثرات حاد و مزمن میگردد و ممکن است حیات موجودات زندة آبزی و دیگر موجوداتی را که از این آب آلوده استفاده میکنند، تهدید کنند.
فعالیتهای انسانی مانند ورود فاضلابهای شهری، صنعتی و کشاورزی که حاوی عناصر غذایی فراوانی هستند باعث شکوفایی این جلبکها میگردد و در نتیجه اکسیژن آب کاهش مییابد و آب رنگ و بوی نامطبوع پیدا میکند و سبب افزایش مرگ و میر موجودات زنده و یا افزایش بیماریهای حاد و مزمن میشود. مدیریت صحیح منابع آبی میتواند از لوم این جلبکها جلوگیری کند.
با ارزیابی این سموم در منابع آبی و تعیین مقادیر آنها و اتخاذ روشهای مناسب برای مبارزه و کنترل آنها میتوان میزان آلودگی منابع آبی و تعیین مقادیر آنها و اتخاذ روشهای مناسب برای مبارزه و کنترل آنها میتوان میزان آلودگی منابع آبی به سموم سیانوباکترها را تا حد قابل ملاحظهای کاهش داد و سلامت و بقاء موجودات زنده را تضمین کرد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول: انواع سیانوباکترها و ویژگیهای بیولوژیکی، ظاهری و بلومهای سمی آنها
۱-۱- تاریخچه
۱-۲- ویژگیهای ساختاری و بیولوژیکی سیانوباکترها
۱-۳- بلومهای سمی (شکوفایی) سیانوباکترها
۱-۴- مهمترین راستههای جلبکهای سبز - آبی
۱-۵- تقسیمبندی سیانوباکترها از لحاظ شکل ظاهری
۱-۵-۱- سیانوباکترهای رشتهای
۱-۵-۲- سیانوباکترهای کلنی
فصل دوم: طبقهبندی سموم سیانوباکتریایی
۲-۱- طبقهبندی سموم سیانوباکتریایی براساس مکانیسم عمل
۲-۱-۱- نوروتوکسینها
۲-۱-۲- هپاتوتوکسینها
۲-۱-۳- درماتو توکسینها
۲-۲- انواع سیانوتوکسینها
عنوان صفحه
۲-۲-۱- نودولارینها
۲-۲-۲- ساکسی توکسینها
۲-۲-۳- آناتوکسین a و هوموآناتوکسین a
2-2-4- آناتوکسین a (S)
2-2-5- Cylindrospermopsin
2-2-6- میکروسیس تین
۲-۲-۶-۱- دوام و پایدار میکروسیستین در سلولها
۲-۲-۶-۲- خارجشدنسمهپتاپپتید(میکروسیستیندرطیتجزیة Microcystis aeruginosa
2-3- طبقهبندی سیانوتوکسینها براساس ساختمان شیمیایی
۲-۳-۱- پپتیدهای حلقوی
۲-۳-۲- آلکالوئیدها
۲-۳-۲-۱- آلکالوئیدهای سیتوتوکسیک
۲-۳-۲-۲- آلالوئیدهای درماتوتوکسیک
۲-۳-۳- سموم لیپوپلی ساکاریدها (LPS)
فصل سوم: اثرات مضر سموم سیانوباکترها
۳-۱- آزمایش سلامت انسان
۳-۱-۱- قرار گرفتن در معرض اثرات حاد و غیرمزمن
عنوان صفحه
۳-۱-۲- قرار گرفتن در معرض اثرات مزمن
۳-۲- ارزیابی خطر
۳-۳- اثر بر ماهیان
۳-۴- اثر بر موجودات آبزی
۳-۵- تولید ترکیبات بیواکتیو
۳-۶- صدمه از راه تماس تفریحی
۳-۷- مسمومیت حیوانی
۳-۸- اثر بر زئوپلانکتونها
۳-۹- اثر بر باکتریهای آبزی
فصل چهارم: روشهای کنترل و جلوگیری از شکوفایی
۴-۱- انعقاد یا چسبیدن، معلق بودن هوای محلول و جذب سطحی کربن فعال
۴-۲- کلرزنی
۴-۳- فیلتراسیون سریع و فیلتراسیون کندشنی
۴-۴- فرآیندهای غشایی
۴-۵- دما
۴-۶- اسیدیته (PH)
4-7- کاهش فسفر و ازت
عنوان صفحه
۴-۸- سولفات مس
۴-۹- سیمازین
۴-۱۰- ازندار کربن
۴-۱۰-۱- میکروسیستینها و نودولارین
۴-۱۰-۲- آناتوکسین a، آناتوکسین S(a) و ساکسی توکسین
۴-۱۱- نور
۴-۱۲- کنترل بیولوژیک
۴-۱۲-۱- تغذیه توسط زئوپلانکتونها
۴-۱۲-۲- کپور نقرهای
فهرست جدولها
عنوان صفحه
۴-۱- جدول تأثیر ازن در از بین بردن میکروسیس تین LR در صورت وجود یا عدم وجود مواد آلی
۴-۲- جدول تأثیر ازن در از بین بردن Microcystis aeruginosa
چکیده
سیانوباکترها (جلبکهای سبز - آبی) جزء پروکاریوتها محسوب میشوند. این فیتوپلانکتونها معمولاً در آبهای شیرین و لب شور یافت میشوند و از لحاظ شکل ظاهری به دو گروه رشتهای و کلنی تقسیم میشوند.
سیانوباکترها در هنگام بلوم (شکوفایی)، سمومی را تولید میکنند که سلامت آب آشامیدنی را به مخاطره میاندازند و اثرات مضری بر روی موجودات زنده دارند. این سموم عبارتند از: میکروسیستینها، نودولارینها، ساکسی توکسینها، آناتوکسین a، آناتوکسین S(a) و Cylindrospermopsin. این سموم از نظر ساختمانی متفاوتند و محدودة عصبی را شامل میشود. وجود سیانوباکترها و سموم آنها در مخازن آبی مورد استفاده برای آشامیدن به علت عدم مدیریت صحیح منابع و مخازن آبی است.
روشهای تیمار آبی که در این پروژه مورد بحث قرار گرفتهاند عبارتند از: کلرزنی، فیلتراسیون سریع یا کند، به ویژه استفاده از ازن و غیره، از موثرترین روشها در از بین بردن سیانوباکترها هستند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول: انواع سیانوباکترها و ویژگیهای بیولوژیکی، ظاهری و بلومهای سمی آنها
۱-۱- تاریخچه
۱-۲- ویژگیهای ساختاری و بیولوژیکی سیانوباکترها
۱-۳- بلومهای سمی (شکوفایی) سیانوباکترها
۱-۴- مهمترین راستههای جلبکهای سبز - آبی
۱-۵- تقسیمبندی سیانوباکترها از لحاظ شکل ظاهری
۱-۵-۱- سیانوباکترهای رشتهای
۱-۵-۲- سیانوباکترهای کلنی
فصل دوم: طبقهبندی سموم سیانوباکتریایی
۲-۱- طبقهبندی سموم سیانوباکتریایی براساس مکانیسم عمل
۲-۱-۱- نوروتوکسینها
۲-۱-۲- هپاتوتوکسینها
۲-۱-۳- درماتو توکسینها
۲-۲- انواع سیانوتوکسینها
عنوان صفحه
۲-۲-۱- نودولارینها
۲-۲-۲- ساکسی توکسینها
۲-۲-۳- آناتوکسین a و هوموآناتوکسین a
2-2-4- آناتوکسین a (S)
2-2-5- Cylindrospermopsin
2-2-6- میکروسیس تین
۲-۲-۶-۱- دوام و پایدار میکروسیستین در سلولها
۲-۲-۶-۲- خارجشدنسمهپتاپپتید(میکروسیستیندرطیتجزیة Microcystis aeruginosa
2-3- طبقهبندی سیانوتوکسینها براساس ساختمان شیمیایی
۲-۳-۱- پپتیدهای حلقوی
۲-۳-۲- آلکالوئیدها
۲-۳-۲-۱- آلکالوئیدهای سیتوتوکسیک
۲-۳-۲-۲- آلالوئیدهای درماتوتوکسیک
۲-۳-۳- سموم لیپوپلی ساکاریدها (LPS)
فصل سوم: اثرات مضر سموم سیانوباکترها
۳-۱- آزمایش سلامت انسان
۳-۱-۱- قرار گرفتن در معرض اثرات حاد و غیرمزمن
عنوان صفحه
۳-۱-۲- قرار گرفتن در معرض اثرات مزمن
۳-۲- ارزیابی خطر
۳-۳- اثر بر ماهیان
۳-۴- اثر بر موجودات آبزی
۳-۵- تولید ترکیبات بیواکتیو
۳-۶- صدمه از راه تماس تفریحی
۳-۷- مسمومیت حیوانی
۳-۸- اثر بر زئوپلانکتونها
۳-۹- اثر بر باکتریهای آبزی
فصل چهارم: روشهای کنترل و جلوگیری از شکوفایی
۴-۱- انعقاد یا چسبیدن، معلق بودن هوای محلول و جذب سطحی کربن فعال
۴-۲- کلرزنی
۴-۳- فیلتراسیون سریع و فیلتراسیون کندشنی
۴-۴- فرآیندهای غشایی
۴-۵- دما
۴-۶- اسیدیته (PH)
4-7- کاهش فسفر و ازت
عنوان صفحه
۴-۸- سولفات مس
۴-۹- سیمازین
۴-۱۰- ازندار کربن
۴-۱۰-۱- میکروسیستینها و نودولارین
۴-۱۰-۲- آناتوکسین a، آناتوکسین S(a) و ساکسی توکسین
۴-۱۱- نور
۴-۱۲- کنترل بیولوژیک
۴-۱۲-۱- تغذیه توسط زئوپلانکتونها
۴-۱۲-۲- کپور نقرهای
فهرست جدولها
عنوان صفحه
۴-۱- جدول تأثیر ازن در از بین بردن میکروسیس تین LR در صورت وجود یا عدم وجود مواد آلی
۴-۲- جدول تأثیر ازن در از بین بردن Microcystis aeruginosa
منابع فارسی
۱- اسماعیلی ساری. ع، ۱۳۸۱، «آلایندهها، بهداشت و استاندارد در محیط زیست»، انتشارات نقش مهر، ص ۴۵۳ تا ۴۵۹، ۴۶۳ تا ۴۷۳، ۴۷۶ تا ۴۸۱٫
۲- اسماعیلی ساری. ع، ۱۳۷۹، «باکتریها، جلبکها، قارچها و بیمهرگان آب شیرین»، مؤسسة تحقیقات شیلات ایران، ص ۳۳ تا ۳۵٫
۳- اسماعیلی ساری. ع، ۱۳۷۹، «مبانی مدیریت کیفی آب در آبزی پروری»، مؤسسة تحقیقات شیلات ایران، ص ۱۳۳ تا ۱۴۶، ۱۱۱، ۱۱۳٫
۴- اسماعیلی ساری. ع، ۱۳۸۳، «هیدروشیمی بنیان آبزی پروری»، انتشارات اصلانی، ص ۲۲۱ تا ۲۲۷، ۲۳۱ تا ۲۳۵٫
۵- عرفان منش. م، افیونی. م، ۱۳۸۱، «آلودگی محیط زیست، آب، خاک و هوا»، انتشارات ارکان، ص ۱۰۸٫
فهرست منابع غیرفارسی
۱٫ Betina, C., Hitzfeld, B., Stefan, J., Hoger, S., Daniel, R., Dietrich, D., 2000 Feb, Cianobateial toxins, University of knostans, Germany, Environ Health Perspect 108 (suppl1): 133-122.
2. Falconer, I., 1999, Anverview of problems caused by toxic blue-green aglae (cyanobacteria) in drinking water. Environ Toxical 14 5-12.
3. Gillroy, D.J., Kauffman, K.W., Hall, R.A., Haung, X., Chu, F.S.2000 may, Assessing potential health risks from microcystin toxins in blue-grean algae dietary supplements. Environ Health Perspect, 108 (5): 435-9.
4. Hitzfeld, B., Fischer, W., Eriksson, J., Mikhailov, A., Dietrich, D., 1999, Immunochemical detection of microcystin-LR in tissues and cells of rainbow trout. Toxical Sci 48:33.