مقدمه
۱- مزاح یا شوخ طبعی
مزاح به عنوان یکی از ویژگیهای شخ+صیتی انسان، کیفیتی منحصر به نوع آدمی
است. اگر چه ارائه تعریف دقیقی از مزاح دشوار است، اما حتی در تمدنهای
باستان نیز در این باره نظرات و مطالب گسترده ای مطرح شده است. مثلاً در
کتاب عهد عتیق، پندی به این مضمون وجود دارد که «دلی شاد به خوبی یک طبیب
کار می کند» افلاطون، ارسطو و اندیشمندان و فلاسفه سایر اعصار و قرون نیز
دربارة مزاح به اظهار نظر پرداختند. در متون احادیث اسلامی نیز روایاتی از
پیامبر و ائمه وجود دارد که حاکی از تأثیرات مثبت مزاح در زندگی مؤمنان
است. در روایاتی از پیامبر اکرم (ص) ایشان فرموده اند «هیچ مؤمنی نیست جز
این که او را شوخی و مزاح است».
فهرست مطالب
چکیده الف
فصل اول: موضوع تحقیق
مقدمه ۲
بیان مسئله تحقیق ۶
اهمیت و ضرورت تحقیق ۷
اهداف تحقیق ۷
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها ۷
فصل دوم: مبانی نظری و یافته های پژوهشی
مبانی (رویکردهای) نظری روان شناختی مزاح ۱۱
نظریه اهانت ۱۱
نظریه تخلیه هیجانی و آسودگی ۱۱
نظریه ناهماهنگی و تباین ۱۲
واکنشهای مزاح ۱۳
مزاح و سیستم ایمنی بدن ۱۵
مزاح و عملکرد تحصیلی ۱۶
نقش درمانی مزاح ۱۶
تبین روان شناختی از تأثیر مزاح در مقابله با استرس ۱۷
مدل تعاملی استرس ۱۸
مبانی نظری سلامت روانی ۲۱
نظریه موری ۲۲
نظریه آدلر ۲۳
نظریه فروم ۲۳
نظریه مزلو ۲۳
نظریه اسکینر ۲۴
نظریه یونگ ۲۴
افراد سالم از نظر روانی ۲۵
نظریه اسلام ۲۶
اهمیت سلامت روان ۲۸
عوامل زیستی ۲۸
عوامل عاطفی و روانی ۳۰
عوامل اجتماعی ۳۰
رابطة بین استرس، کنار آمدن و سلامتی ۳۰
پیامدهای استرس ۳۳
اختلال هیجانی ۳۳
اختلال شناختی ۳۴
اختلال فیزیولوژیکی ۳۵
کنار آمدن ۳۶
روشهای کنار آمدن مستقیم ۳۶
کنار آمدن مواجهه ای ۳۷
مسئله گشایی برنامه ریزی شده ۳۸
حمایت اجتماعی ۳۸
روشهای کنار آمدن دفاعی ۴۰
مکانیزمهای دفاعی ۴۰
کاهش دهندگان شیمیایی استرس ۴۱
پسخوراند زیستی ۴۲
ورزش ۴۳
یافته های پژوهشی در زمینة مزاح (شوخ طبعی) ۴۳
ترغیب پرورش توانایی شوخ طبعی ۴۷
فصل سوم: روش تحقیق
جامعه آماری و روش نمونه گیری ۵۰
ابزار اندازه گیری (پرسشنامة تجدید نظر شدة علائم روانی ۵۰
نمره گذاری پرسشنامه ۵۰
پایایی پرسشنامه تجدید نظر شدة علائم روانی ۵۱
مقیاس شوخ طبعی (مزاح) مارتین ولفکورت ۵۱
نمره گذاری مقیاس سنجش شوخ طبعی ۵۱
طرح تحقیق و منطق انتخاب آن ۵۲
روش اجرا تحقیق ۵۲
روش تحلیل داده ها ۵۳
فصل چهارم: یافته های تحقیق
یافته های توصیفی ۵۵
یافته های مربوط به فرضیه تحقیق ۵۷
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری تحقیق
تبیین یافته های تحقیق ۵۹
محدودیتهای تحقیق ۶۰
پیشنهادات ۶۰
فهرست منابع ۶۲
ضمائم ۶۸
مقدمه
سلامت روان به دلیل وجود پیشگیری از اختلالات و نیز ایجاد کردن زمینه برای شناخت و ایجاد معیارهای سلامت روان در افراد جامعه مورد توجه و قابل بررسی است. از سویی کارآمدی، پیشرفت و سلامت افراد جامعه با گذر زمان پیشرفت و سلامت جامعه را در حد مطلوبی فراهم میکند. در این میان چون انسان مدام در حال تغییر است، تلاش برای شناسایی عوامل موثر در سلامت روان پایان ناپذیر می نماید. سلامت روان مقوله ای حائز اهمیت است، چرا که تأثیر روح و روان بر عملکرد جسمانی بر هیچکس پوشیده نیست. در این راه بزرگان ادبی و مذهبی ما از دیر باز بر مبحث سلامت روان تأکید داشته اند. مولوی می فرماید:
تن زجان وجان زتن مستور نیست لیک کس را دیدجان دستور نیست
از جمله عوامل مؤثر و ایجاد کننده سلامت روان هنر و در اینجا منحصراً شعر می باشد. افراد به وسیله بیان آنچه که می خواهند به شکل سمبولهای کلامی، نه تنها از انرژی منفی حاصل از افکار ناخوشایند خودآگاه و ناخودآگاه رهایی می یابند، بلکه دست به آفرینندگی زده اند و این یکی از ویژگی های افراد خودشکوفا ست، که به قول «راجرز» دارای بالاترین سطح سلامت روان هستند. پس تأثیر شعر در همین بدو امر در دو بحث کاتارسیس و خلاقیت سطح بالا در انسانگرایی مطرح می گردد. بیان احساسات در قالب شعر باعث میشود که فرد بتواند از بیرون به خود بنگرد یا به خودآگاهی دست یابد و حافظ می فرماید:
مروبه خانه ارباب بی مروت دهر که گنج عافیتت درسرای خویشتن است
باید توجه داشته باشیم که معیارهای سلامت روان با فرهنگ جامعه مرتبط است.از طرفی ایران سابقه طولانی و اصیل در زمینه ی ادبیات (نظم یا شعرونثر) دارد، و جدانشدنی بودن ارادت و علاقه به شعر از ایرانیان نشان می دهد که می توان از طریق شعر به پویایی افراد جامعه و ایجاد سلامت روان کمک کرد. ادبیات ایران در زمینه تعلیم و تربیت، حکمت، آموزش شیوه های کسب آرامش و رسیدن به کمال نکته ها دارد. بسیاری از نظریه پردازان مانند؛ یونگ، آدلر، آریه تی، و ریک نوشتند که : «علوم چقدر (poetry as therapy.2007)از مطالعه ی اشعاراطلاعات کسب می کنند ویاد می گیرند.»
فهرست مطالب
چکیده ۳
فصل اول ۴
“ابعاد مسئله ی مورد بررسی” ۴
مقدمه ۵
بیان مسئله ۷
اهمیت وضرورت پژوهش ۸
اهداف پژوهش ۹
سوالات پژوهش ۱۰
فرضیه های پژوهش ۱۰
تعاریف ۱۱
تعریف نظری: ۱۱
تعریف عملیاتی: ۱۱
فصل دوم ۱۲
“گستره ی نظری مسئله ی مورد بررسی و پژوهش ها” ۱۲
تعاریف سلامت روان ۱۳
ویژگی های افراد دارای سلامت روان ۱۶
سلامت روانی در دوره های مختلف زندگی ۱۷
سلامت روانی براساس دیدگاه های مختلف روانشناسی ۲۱
هدف سلامت روانی ۲۷
عوامل مؤثر بر سلامت روانی ۲۸
اصول سلامت روانی ۳۰
ویژگی ها ومعیارهای سلامت روان را می توان اینگونه برشمرد: ۳۳
درباب تأثیر شعر ۳۷
کا تا رسیس ۳۹
شعر و سلامت روان ۴۲
روانشناسی هنرمند ۴۳
پژوهش های انجام شده ۴۶
فصل سوم ۴۹
“روش پژوهش” ۵۰
طرح پژوهش ۵۰
جامعه، نمونه، روش نمونه گیری ۵۰
ابزار اندازه گیری ۵۱
فصل چهارم ۵۶
“تجزیه و تحلیل داده ها” ۵۶
مقدمه ۵۷
یافته های توصیفی ۵۸
تحلیل داده های پژوهشی ۶۲
فصل پنجم ۶۷
“بحث و نتیجه گیری” ۶۸
خلاصه و نتیجه گیری ۶۸
بحث و جمع بندی ۷۰
محدودیت ها ۷۲
پیشنهادات ۷۳
منابع فارسی : ۷۴
منابع لاتین : ۷۷
منابع فارسی :
۱- احدی، حسن. بنی جمالی، شکوه السادات – ۱۳۸۰ – بهداشت روانی و عقب ماندگی ذهنی – تهران – نشر نی
۲- اظهری، علی – ۱۳۷۹- روانشناسی هنرمند – تهران – نشر مسیر
www.aftab.com –۳- بهداشت روانی – ۱۰/۲/۸۷
۴- بهرامی، هادی – ۱۳۸۳ – آزمونهای فرافکنی شخصیت – تهران – نشر دانشگاه علامه طباطبایی
۵- بیدگلی مشهدی، جمشید. پدرام، احمد- ۱۳۸۲ – استفاده از ادبیات (شعر) در حفظ و ارتقای بهداشت و سلامت روان – نهمین همایش سراسری تازه های پزشکی و پیراپزشکی اصفهان – دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، روانی استان اصفهان
۶- پورافکاری، نصرت الله – ۱۳۶۸ – خلق و خلاقیت - سمینار در دانشگاه علوم پزشکی تهران
۷- حسینی، ابوالقاسم – ۱۳۷۹ – اصول بهداشت روانی – انتشارات آستان قدس رضوی