مقدمه
در این پژوهش ، در فصل اول که شامل کلیات است با توجه به عنوان پایان نامه «مبانی حکومتهای دموکراتیک و اقتدارگرا» به بیان مسئله ، محدود زمانی و مکانی ، تاریخچه و ضرورت انجام تحقیق ، اهداف پژوهش، پیشینه ی تحقیق ، مفاهیم بنیادین ، پرسش اصلی و پرسش های فرعی، روش گردآوری اطلاعات، چارچوب نظری تحقیق و محقق و ترسیم نمودار با توجه به موضوع پرداخته ایم. در بیان مسئله به تشریح الزامات و مبانی حکومت دموکراتیک و اقتدارگرا و سپس به تاریخچه دموکراسی که ابتدا از یونان باستان و در قرن نوزدهم در اروپای غربی و آمریکا آغاز شد و پس از آن به نقاط دیگر جهان بسط و گسترش یافت، پرداخته‌ایم. در چارچوب نظری تحقیق به نظریه اقتدارگرایی لینتز و پرل موتر و نظریه اقتدارگرایی دوتوکویل و مارکس پرداخته و در چارچوب نظری محقق با توجه به چارچوب نظری تحقیق ، (رویکرد پژوهش) بیان شده است که عبارت است از : بوجود آمدن دموکراسی و پا برجاماندش در داخل کشورها نیازمند بسیج فراگیر و گسترده ی تشکیلات و نهادهایی است که توسط توده ی مردم اداره شود و در عرصه ی بین الملل نیز کشورها باید بر طبق موازین جهانی در همه ی عرصه های فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی فعالیت گسترده داشته باشند و سپس با توجه به چارچوب نظری نمودار تحقیق رسم شده است .
فصل دوم به نظریه های حکومت های غیر دموکراتیک و توتالیتاریسم هانا آرنت، اقتدارگرایی لینتز و نظریه های مربوط به حکومت های دموکراتیک و دموکراسی (کارل پوپر و دوتوکویل) پرداخته و سپس پژوهشگر تحلیل خود را با توجه به این چهار نظریه بیان نموده است . در فصل سوم ابتدا به مقدمه ای از امواج دموکراتیزاسیون که توسط ساموئل هانتینگتون بیان شده بود پرداخته و سپس به محرک های اصلی دموکراسی ، توسعه اقتصادی و عملکرد (اقتصادی) تغییر نقش کلیسای کاتولیک و تغییر هنجارهای بین المللی اشاره و پس از آن به تاثیر جهانی شدن بر دولت_ ملت و دموکراسی بر اساس نظریه ی دیوید هلد پرداخته شده است . این تاثیرات عبارتند از : حقوق بین الملل ، بین المللی شدن تصمیم گیری سیاسی ، هویت ملی و جهانی شدن فرهنگ ، اقتصاد جهانی . موانع مهم سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی دموکراسی مورد نظر قرار گرفت و در پایان به تاثیر جهانی شدن بر اضمحلال حکومت های اقتدارگرا پرداخته شده است . یک جمع بندی تحلیلی در هر فصل و پاسخ به سوال فرعی و اثبات فرضیه مرتبط با آن صورت گرفته شده است . فصل چهارم ابتدا به بیان درآمدی بر دموکراسی و سپس به محدوده های تحقق دموکراسی پرداخته است .
در فصل پنجم به دموکراسی در خاورمیانه پرداخته و دیدگاه ایالات متحده آمریکا در مورد لیبرالیسم و دموکراسی در خاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ را شرح داده است و سپس در قسمت بعد ریشه های اقتصادی دموکراسی و در انتهای
فصل تاثیر جهانی شدن بر روند دموکراسی در ایران توضیح داده شده است .
فهرست مطالب
عناوین صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………….. ۱
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….. ۲
فصل اول کلیات
۱-۱ بیان مساله …………………………………………………………………………………………………………. ۵
۲-۱ ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………… ۷
۳-۱ اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………………………. ۷
۱-۳-۱ اهداف کلی ……………………………………………………………………………………………….. ۷
۲-۳-۱ اهداف جزئی………………………………………………………………………………………………….. ۷
۴-۱ محدوده ی زمانی و مکانی تحقیق……………………………………………………………………………. ۷
۵-۱ پیشینۀ تحقیق……………………………………………………………………………………………………… ۸
۶-۱ کلید واژه‌ها………………………………………………………………………………………………………… ۹
۱-۶-۱ دموکراسی…………………………………………………………………………………………………….. ۹
۲-۶-۱ اقتدارگرایی………………………………………………………………………………………………….. ۱۰
۳-۶-۱ جهانی شدن…………………………………………………………………………………………………. ۱۰
۷-۱ موج جدید دموکراسی…………………………………………………………………………………………. ۱۱
۸-۱ پرسش اصلی……………………………………………………………………………………………………. ۱۲
۱-۸-۱ پرسشهای فرعی……………………………………………………………………………………………. ۱۲
۹-۱ روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. ۱۲
۱۰-۱ روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………… ۱۲
۱۱-۱ چارچوب نظری تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۱۳
۱-۱۱-۱ نظریه اقتدارگرایی لینتز (Lints) و پرل موتر (Perl moter)……………………………………… 14
2-11-1 نظریه دموکراسی : دوتوکویل و مارکس………………………………………………………………. ۱۴
۱۲-۱ چارچوب نظری محقق………………………………………………………………………………………. ۱۵
۱۳-۱ نمودار ………………………………………………………………………………………………………….. ۱۵
(فصل دوم)
بخش اول
۱-۲ دموکراسی چیست …………………………………………………………………………………………….. ۱۹
۲-۲ مبانی حکومت دموکراتیک …………………………………………………………………………………… ۲۰
۱-۲-۲ حقوق مدنی …………………………………………………………………………………………………. ۲۱
۲-۲-۲ اصل نمایندگی ……………………………………………………………………………………………… ۲۱
۳-۲-۲ حکومت جمهوری …………………………………………………………………………………………. ۲۲
۴-۲-۲ تفکیک قوا …………………………………………………………………………………………………… ۲۲
۵-۲-۲ نظارت قوا بر یکدیگر …………………………………………………………………………………….. ۲۲
۶-۲-۲ پارلمان و پارلمانتاریسم ………………………………………………………………………………….. ۲۳
۷-۲-۲ ساختار پارلمان …………………………………………………………………………………………….. ۲۳
۸-۲-۲ دموکراسی پارلمان و دموکراسی ریاستی ……………………………………………………………… ۲۳
۹-۲-۲ فرآیند تشکیل دولت ……………………………………………………………………………………… ۲۴
۱۰-۲-۲ کابینة دولت ……………………………………………………………………………………………….. ۲۴
۱۱-۲-۲ تشکیل ائتلاف …………………………………………………………………………………………….. ۲۵
۱۲-۲-۲ اشکال تصمیم گیری در دموکراسی‌ها ………………………………………………………………… ۲۵
۱۳-۲-۲ مسئولیت پذیری حکام و مقامات سیاسی …………………………………………………………… ۲۵
الف – مسئولیت مقامات انتفاعی …………………………………………………………………………………. ۲۵
ب – مسئولیت مقامات غیر انتفاعی ……………………………………………………………………………… ۲۵
۳-۲مبانی حکومت اقتدارگرا……………………………………………………………………………………….. ۲۶
۱-۳-۲ اقتدار …………………………………………………………………………………………………………. ۲۶
۲-۳-۲ منابع اقتدار ………………………………………………………………………………………………….. ۲۶
۳-۳-۲ ضمانت اجرای اقتدار………………………………………………………………………………………. ۲۷
۴-۳-۲ ویژگیهای اقتدار…………………………………………………………………………………………….. ۲۷
۵-۳-۲ اقتدارگرایی ………………………………………………………………………………………………….. ۲۸
بخش دوم
نظریه های حکومتهای غیر دموکراتیک…………………………………………………………………………… ۲۹
۴-۲ هانا آرنت (توتالیتاریسم)…………………………………………………………………………………….. ۲۹
۵-۲ لینتز (اقتدارگرایی)…………………………………………………………………………………………… ۳۰
نظریه های حکومتهای دموکراتیک………………………………………………………………………………… ۳۱
۶-۲ پوپر (دموکراسی)……………………………………………………………………………………………… ۳۱
۷-۲ دوتوکویل (دموکراسی)……………………………………………………………………………………….. ۳۳
نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………. ۳۵
(فصل سوم)
۱-۳ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. ۳۷
۲-۳ تعریف جهانی شدن ………………………………………………………………………………………….. ۳۹
۳-۳ شاخصهای جهانی شدن ……………………………………………………………………………………… ۴۰
۴-۳ نظریه‌های مختلف درباره جهانی شدن و تاثیر آن بر دموکراسی …………………………………….. ۴۱
۱-۴-۳ رویکرد مثبت نسبت به تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی …………………………………………… ۴۱
۲-۴-۳ رویکرد منفی نسبت به تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی …………………………………………… ۴۲
۳-۴-۳ رویکرد بینابین نسبت به تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی …………………………………………. ۴۲
۵-۳ محرکهای دموکراتیزاسیون ………………………………………………………………………………….. ۴۴
۱-۵-۳ توسعه اقتصادی …………………………………………………………………………………………….. ۴۴
۲-۵-۳ عملکرد (اقتصادی) ……………………………………………………………………………………….. ۴۵
۳-۵-۳ نقش کلیسایی کاتولیک …………………………………………………………………………………… ۴۶
۴-۵-۳ تغییر هنجارهای بین المللی ……………………………………………………………………………… ۴۷
۶-۳ موانع مهم بر سر راه رشد دموکراسی ……………………………………………………………………… ۴۸
۷-۳ تاثیر جهانی شدن بر اضمحلال حکومتهای اقتدارگرا …………………………………………………… ۵۰
جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………….. ۵۱
(فصل چهارم)
تحقق دموکراسی………………………………………………………………………………………………………. ۵۳
۱-۴ درآمدی بر دموکراسی ………………………………………………………………………………………… ۵۳
۲-۴ محدوده های تحقق دموکراسی …………………………………………………………………………….. ۵۵
جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………….. ۵۹
(فصل پنجم)
موانع گذار به دموکراسی د رخاورمیانه و ایران ………………………………………………………………… ۶۰
۱-۵ دموکراسی د رخاورمیانه ……………………………………………………………………………………… ۶۱
۲-۵ دیدگاه ایالات متحده آمریکا از لیبرالیسم و دموکراسی…………………………………………………. ۶۱
۳-۵ دموکراسی د رخاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر ……………………………………………………………… ۶۱
۴-۵ ریشه‌های اقتصادی دموکراسی ……………………………………………………………………………… ۶۳
۵-۵ تاثیر جهانی شدن بر دموکراتیزاسیون در ایران …………………………………………………………… ۶۷
جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………….. ۷۱
(فصل ششم)
نتیجه گیری نهائی _ دلایل تایید یا عدم تایید فرضیه ها و پیشنهادات …………………………………… ۷۳
۱-۶ نتیجه گیری نهائی ……………………………………………………………………………………………… ۷۳
۲-۶ دلایل اضمحلال رژیم های اقتدار گرا ……………………………………………………………………. ۷۸
۳-۶ دلایل تایید یا عدم تایید فرضیه ها ……………………………………………………………………….. ۸۴
۴-۶ پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………. ۸۶
کتاب نامه ……………………………………………………………………………………………………………… ۸۷
فهرست منابع