مقدمه
ریشه‌ی بسیاری از مسائل و مشکلات روانی کودکان و نوجوانان در اضطراب و
اختلالات مرتبط با آن است. اضطراب به صورت یک اصطلاح کلی تعریف می‌شود که
تنش و برانگیختگی فیزیولوژیکی، درک عقیده و اجتناب رفتاری را دربرمی‌گیرد.
(ایسائو و پیترمن، ترجمه براتیان، ۱۳۸۴)
کودکان هم مثل بزرگترهایشان دچار اضطراب می‌شوند ولی اغلب از اینکه اضطراب
و‌استرس را تجربه می‌کنند ناآگاهند در حالی که بچه‌ها از اضطراب آسیب
می‌بینند- اضطرابی که آنها را بسوی افسردگی هدایت می‌کند. آنها ممکن است
این اضطراب را به طرق مختلفی نشان دهند یکی از خطرناکترین کارهایی که ممکن
است والدین بکنند چشم پوشی از بحرانهای دوران کودکی فرزندانشان است. مهم
نیست که این بحران چقدر کوچک به نظر برسد کی رخ دهد و چه شدتی داشته باشد.
در دوره کودکی بلوکهای ساختمانی کودکان ساخته می‌شود و دوره بزرگسالی آنها
را تشکیل می‌دهد اضطرابی که در کودکی شکل می‌گیرد اگر در همان کودکی برطرف
نشود در بزرگسالی به سختی برطرف می‌شود (تریسی هیل، ۲۰۰۸) وقتی کودکان در
لفافه‌ای از نگرانی گرفتار می‌شوند به نظر ساده می‌رسد که به آنها اطمینان
دهیم خوبند و مشکلی ندارند ولی آن وقت آنها در حیرت می‌مانند اگر همه چیز
خوب است پس چرا من هنوز می‌ترسم؟!
بیش از آرام کردن می‌باید به کودکان یاد دهیم که چگونه «نگرانی» عمل می‌کند
آنها چطور می‌توانند با اضطراب چالش پیدا کرده و از پس آن برآیند. (تامار
چانسکی ، ۲۰۰۷).
رسالت‌ما این‌است که کیفیت زندگی کودکان مضطرب و والدین آنها را به کمک
متخصصین بالا ببریم. چون کودکان معمولا نگرانیهایشان را در تنهایی خود
پنهان می‌کنند، هدف ما این است که به بزرگترها کمک کنیم تا به کودکان بیشتر
توجه کنند ، اضطراب آنها را بشناسند و به آنها کمک کنند. (چانسکی، ۲۰۰۸).
بیان مسئله :
رشد هیجانی برای همه انسانها نوعی چالش است، کودکان در طی دوره‌ای کمتر از
یک دهه از درک هیجانی محدود به افرادی با شبکه هیجانی پیچیده تبدیل
می‌شوند. با بالا رفتن سن، تعداد و پیچیدگی تجارب هیجانی و همین طور
مطالبات برای نحوه ابراز هیجانی همگی افزایش می‌یابند تعجب آور نیست که
برخی از کودکان در رویارویی با این چالش‌ها درهم می‌شکنند و دچار
اختلال‌های هیجانی می‌شوند اختلال‌های هیجانی سیری مزمن دارد و می‌تواند به
شدت مزاحم روند عادی زندگی در دوران بزرگسالی می‌شود. (کلر و همکاران،
۱۹۹۳؛ راچمن، ۱۹۹۸، به نقل از کندال، ترجمه نجاریان، داوودی، ۱۳۸۴).
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول :کلیات پژوهش
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت مساله
اهداف پژوهش
پرسشها و فرضیه‌های پژوهش
فرضیه‌های تحقیق
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
تعریف نظری مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری :
اضطراب کودکان
فصل دوم : ادبیات پیشینه پژوهش
مقدمه:
الف – مبانی نظری
اضطراب کودکی
تعریف و طبقه بندی
اضطراب
علائم رایج اضطراب
ترس
انواع ترسهای دوران کودکی
نوزادی
اوایل کودکی
کودک مدرسه‌ای
نگرانی
ترس در برابر اضطراب
علائم عمومی اضطراب در کودکان
اختلال‌های اضطرابی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی:
اختلال وحشتزدگی
مدرسه هراسی
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال وسواس فکری و عملی
اختلال فشار روانی پس از سانحه
مفهوم سازی عمومی اختلال‌های اضطرابی
۱٫ نشانه‌های جسمانی و بدنی
۲٫ آشفتگی‌های ذهنی و شناختی:
۳٫ اجتناب‌ها و واکنش‌های رفتاری
همه گیر شناسی اختلال‌های اضطرابی کودکان و نوجوانی
جدول ۲-۱ میزان شیوع اختلال‌های اضطرابی در کودکان و نوجوانان
(بیدل و ترنر، ۲۰۰۵)
جدول ۲-۲ میزان همبودی نمونه‌هایی از کودکان که تشخیص اولیه
اختلال اضطرابی داشته‌اند. (بیدل و ترنر ۲۰۰۵)
دیدگاههای مختلف در مورد اضطراب
۱٫ دیدگاه روان پویایی
۲٫ دیدگاه زیست شناختی
دیدگاه سالیوان
دیدگاه هورنای
دیدگاه اتو رنک
دیدگاه آدلر
دیدگاه رفتاری
دیدگاه شناختی
دیدگاه وجودی
دیدگاه فرد مدار
دیدگاه گشتالت درمانی
دیدگاه سیستمی
شیوه‌های ارتباطی والدین و تاثیر بر اضطراب کودکان
درمان شناختی- رفتاری CBT
CBT چگونه
عمل می‌کند
چطور فردی می‌تواند این تغییرات رفتاری را بدست آورد؟
درمان اختلال‌های اضطرابی
۱٫ حساسیت زدایی منظم
۲٫ غرقه سازی (درمان با غرقه سازی تجسمی)
۳- الگو برداری
۴٫ کنترل اضطراب
خود گویی مثبت
کنترل هراسها
مداخله مرتبط با والدین
مشارکت خانواده در درمان CBT
دارو درمانی
پیشنهاداتی برای والدین با کودکان مضطرب:
تاثیر محیط و وراثت بر اضطراب کودکان
تاثیر اضطراب بر تحصیل کودکان
روش مشاوره گروهی
قوانین اساسی گروه
فرایند مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری
اهداف درمانی گروه درمانی به شیوه شناختی رفتاری
تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشور
تحقیقات انجام گرفته در ایران
جمع بندی و نقد و بررسی پژوهشهای انجام شده
فصل سوم : روش اجرای پژوهش
الف ) طرح پژوهش
نمونه و نمونه گیری:
نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری
ابزارهای اندازه گیری متغیرها
پرسشنامه علائم مرضی کودک (CSI-4)
مقیاس‌های پرسشنامه علائم مرضی (CSI4)
گروه A-
اختلال کاستی- بیش فعالی
گروه B-
اختلال لجبازی و نافرمانی (سوالات ۲۶-۱۹ در هر یک از پرسشنامه‌های والد و معلم)
گروه C-
اختلال سلوک (سوالات ۴۱-۲۷ در هر یک از پرسشنامه‌های والد و معلم)
گروه D-
اختلالات اضطرابی
گروه E-
اختلالات اضطرابی و تیک
گروه G-
اختلالات خلقی
گروه H-
اختلالات فراگیر رشدی (PDD)
گروه I-
اختلالات اضطرابی
گروه J-
اختلال اضطرابی
گروه K
اختلالات دفع
متغیرها:
اعتبار و روایی پرسشنامه (CSI4)
مدت زمان اجرای پرسشنامه:
شیوه نمره گذاری
روش جمع آوری داده‌ها
فصل چهارم : یافته‌های پژوهش
۱٫ توصیف داده‌ها:
نمودارهای مربوط به آمار توصیفی
نمودار۱-۴ نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه
آزمایش)
نمودار۲-۴: نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه
کنترل )
نمودار۳-۴نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه آزمایش)
نمودار۴-۴: نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه
کنترل )
نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار۵-۴
نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار۶-۴
نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پس آزمون نمودار۷-۴
نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پس آزمون نمودار۸ -۴
نمرات –اضطراب جدایی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار۹-۴
نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار۱۰-۴
نمرات اضطراب جدایی گروه آزمایش در پس آزمون نمودار۱۱-۴
نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پس آزمون نمودار۱۲-۴
تحلیل داده‌ها
پرسش پژوهش
جدول ۳-۴ آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب فراگیر
جدول ۴-۴ آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول ۵-۴ جدول ANCOVA
اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب فراگیر)
جدول ۶-۴ آمار توصیفی مربوط به نمرات هراس اجتماعی
جدول ۷-۴ آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول ۸-۴ جدول ANCOVA
آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (هراس اجتماعی)
جدول ۹-۴ آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب جدایی
جدول ۱۰-۴ آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول ۸-۴ جدول ANCOVA
آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب جدایی)
فصل پنجم : بحث ونتیجه گیری
الف )بررسی فرضیه‌ها
پرسش اول :
پرسش دوم :
این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهشهای :
پرسش سوم :
محدودیتها
پیشنهادات :
الف : پیشنهاد به پژوهشگران بعدی
ب: پیشنهادات کاربردی
منابع و مأخذ
منابع فارسی :
منابع لاتین:
ضمائم
پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) – ( براساس DSM IV) – فرم ویژه معلمان
پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) – (براساس DSM IV) – فرم ویژه والدین
منابع و مأخذ :
منابع فارسی :
اتکینسون، ریتال و اتکینسون، ریچاردس و هیلگارد، ارنست، زمینه روان شناسی ( جلد دوم )، ترجمه محمدنقی براهنی و همکاران، ( ۱۳۸۰). تهران : انتشارات رشد.
آرکراتو ،چویل و موریس، ریچارد جی، روان شناسی بالینی کودک، ترجمه محمد رضا نائینیان و همکاران، ( ۱۳۸۱). تهران : رشد .
اشتاینبرگ، لارنس ( ۱۹۵۲). ده اصل ثابت فرزند پروری، ترجمه مهرنوش عابر (۱۳۸۷). تهران : انتشارات رشد .
انجمن روان پزشکی آمریکا ( ۲۰۰۰). متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، ترجمه یاماک آوادیس یانس و محمد رضانیکخو، (۱۳۸۱). تهران : انتشارات سخن
ایسائو، پیترمن، اختلالات اضطرابی در کودکان ونوجوانان . ترجمه براتیان ، (۱۳۸۴). تهران : انتشارات رشد .
بلک برن ایوی، ماری و دیویدسون، کیت ام، شناخت درمانی افسردی و اضطراب، ترجمه حسن توزند جانی، ( ۱۳۷۴). مشهد : انتشارات آستان قدس رضوی .
.
.
.
منابع لاتین:
- Alfano CA, Beidel DC & Turner SM.(2002). Cognition in childhood Anxiety : Conceptual , Methodological , and Developmental Issues , Clin Psychol Rev, 22(8) , 1209- 38 .
-Beidel, D.C,(2007) Social Anxiety Disorder Etiolog and Early clinical presen . Jclin Psychiatry. 59 Supp117:27-32 ( 2003
- Beidel , D.C.And Turner , S.M.(2005). Childhood Anxiety Disorder: A Guide to Research and Treatment New york :Rutledge .
- Bogels SM, Ziyterman D.(2000). Dysfunctional cognitlonsnin children with social phobia separation Anxiety Disorder And Generalized Disordery .Abnorm child psychol, 28(2) – ۲۰۵- ۷۷
- Bogel S.M, Van . Oosten A, Muris P, and Amulders D . ( 2001) . famitial Correlates of social Anxiety in children and Adolescents. Behaviour Res There , 39(3):273-87.
.
۱٫ ۱- چکیده
هدف از انجام این پژوهش مقایسه‌ی خلق و خوی کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی با کودکان نوپای همسال در شرایط عادی بوده است. در این پژوهش سعی کردیم خلق و خوی کودکان نوپا در گروه را از لحاظ چهار مؤلفه‌ی خلق و خو شامل: خلق و خوی منفی، کندی سازگاری با تغییرات، شدت ابزار احساسات و غریبگی کردن را با هم مقایسه کنیم.
جامعه‌ی آماری در این پژوهش، شامل ۳۰ کودک نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی و ۳۰ کودک نوپای همسال که در شرایط عادی رشد و پرورش می یابند، می‌باشد. که ما برای دسترسی به آنها، این کودکان را به صورت تصادفی از سه مهد کودک در شمال، جنوب غرب و شرق تهران انتخاب کردیم.
وسیله‌ی اندازه‌گیری، آزمون ارزیابی تصویری خلق و خوی، کلارک استورات، فتیز پاتریک و گلدبرگ می‌باشد. این آزمون که برای اندازه‌گیری دشواری خلق و خوی کودکان نوپا در سال ۲۰۰۰ میلادی ساخته شده است، خلق و خوی کودکان نوپا را از لحاظ، منفی بودن، کندی سازگاری با تغییرات، شدت ابراز احساسات و غریبگی کردن مورد ارزیابی قرار می‌دهد. که برای ارزیابی میزان پایایی و اعتبار آزمون در ایران، ابتدا آن را بر روی نمونه‌ای ۵۰ نفری از کودکان نوپای عادی که از سه مهد کودک در شمال، جنوب غرب و شرق تهران به طور تصادفی انتخاب شده بودند اجرا کردیم که میزان اعتبار آزمون ۹۳% درصد بدست آمد که نشان می‌دهد، آزمون از اعتبار بالایی برخوردار است.
برای گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ی ارزیابی تصویری خلق و خو را بین مادران ۳۰ کودک نوپا در شرایط عادی رشد و پرورش می‌یابند توزیع کردیم و از آنها خواستیم با دیدن هر موقعیت، گزینه‌ی پاسخ را که به صورت تصویری طراحی شده است را علامت بزنند. سپس پرسشنامه بین مربیان ۳۰ کودک نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی توزیع و اطلاعات لازم گردآوری شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از شیوه‌های آمار توصیفی دسته‌بندی و خلاصه شد و میانگین و انحراف استاندارد آنها محاسبه گردید و در قسمت آمار استنباطی برای بررسی تفاوت گروه‌ها از لحاظ چند متغیر به طور همزمان از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد.
یافته‌های پژوهش نشان داد که دو گروه کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی و کودکان نوپا در شرایط عادی از لحاظ سر مؤلفه‌ی خلق و خوی منفی، شدت ابراز احساسات و غریبگی کردن با هم تفاوت معناداری دارند ولی از لحاظ کندی سازگاری با تغییرات تفاوت معناداری بدست نیامد. در خلق و خوی منفی کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌ها در مقایسه با گروه همسالانشان خلق و خوی منفی بیشتری داشتند. در زمینه‌ی شدت ابراز احساسات نیز نسبت به گروه کودکان نوپا در شرایط عادی احساساتشان و با شدت بیشتری ابراز می‌کردند ولی در متغیر غریبگی کردن نتایج نشان داد که کودکان نوپا در شرایط عادی نسبت به گروه کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌ها در حضور افراد ناآشنا بیشتر غریبگی می‌کنند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : چارچوب پژوهش
۱٫ ۱- چکیده ………………………………………………………………………………………………..
۱٫ ۲- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
۱٫ ۳- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………
۱٫ ۴- اهمیت موضوع ……………………………………………………………………………………
۱٫ ۵- هدف پژوهش ……………………………………………………………………………………..
۱٫ ۶- فرضیه‌های پژوهش …………………………………………………………………………….
۱٫ ۷- تعریف عملیاتی متغیر‌های پژوهش …………………………………………………………
فصل دوم : پیشینهی تحقیق
۲٫ ۱- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
۲٫ ۲- تعریف خلق و خوی …………………………………………………………………………….
۲٫ ۳- پیشینهی نظری ……………………………………………………………………………………
۲٫ ۴- مؤلفه‌های خلق و خوی ………………………………………………………………………..
۲٫ ۵- انواع خلق و خو …………………………………………………………………………………..
۲٫ ۶- ارزیابی خصوصیات خلقی در کودکان نوپا …………………………………………….
۲٫ ۷- عوامل مؤثر در خلق و خو ……………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۱- عوامل ژنتیکی …………………………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۲- عوامل محیطی …………………………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۲٫ ۱- خانواده ……………………………………………………………………………………..
۲٫ ۷٫ ۲٫ ۲- مراحل دلبستگی از دیدگاه بولبی ……………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۲٫ ۳- انواع دلبستگی ……………………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۳- شیوه‌های فرزند پروری …………………………………………………………………..
۲٫ ۷٫ ۳٫ ۱- انواع شیوه‌های فرزند پروری ……………………………………………………….
۲٫ ۷٫ ۴- اصول انضباطی ………………………………………………………………………………
۲٫ ۸- اختلالات و مشکلات خلقی در کودکان نوپا ……………………………………………..
۲٫ ۹- محرومیت عاطفی و اثرات نگهداری کودکان در مؤسسات شبانه‌روزی ……..
فصل سوم : روش تحقیق
۳٫ ۱- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
۳٫ ۲- جامعه‌ی آماری …………………………………………………………………………………..
۳٫ ۳- نمونه و روش نمونه‌گیری ……………………………………………………………………
۳٫ ۴- ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………..
۳٫ ۵- روش گردآوری داده‌ها ……………………………………………………………………….
۳٫ ۶- نوع پژوهش ……………………………………………………………………………………….
۳٫ ۷- روش آماری ………………………………………………………………………………………
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
۴٫ ۱- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
تجزیه و تحلی نمرات میانگین و انحراف استاندارد متغیر‌های …………………………….
خلق و خو در دو گروه عادی و بهزیستی ……………………………………………………….
تجزیه و تحلیل نمرات متغیر خلق و خوی منفی در دو گروه ………………………………
تجزیه و تحلیل نمرات متغیر شدت ابراز احساسات …………………………………………..
تجزیه و تحلیل نمرات متغیر غریبگی کردن ………………………………………………………
فصل پنجم :بحث و نتیجه‌گیری …………………………………………………………………….
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی دوم پژوهش ………………………………………………………
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی سوم پژوهش ……………………………………………………..
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی چهارم پژوهش …………………………………………………..
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی پنجم پژوهش ……………………………………………………..
۵٫ ۷- محدودیت‌‌های پژوهش …………………………………………………………………………
۵٫ ۸- پیشنهاد‌های پژوهشی……………………………………………………………………………
۵٫ ۹- پیشنهاد‌های اجرایی …………………………………………………………………………….
پرسشنامه‌ی ارزیابی تصویری خلق و خو ……………………………………………………….
منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………..
منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………
منابع فارسی
- اتکینسون، ریتا ال و همکاران (مؤلفان)؛ زمینه‌ی روان شناسی هیلگارد، ترجمه‌ی محمد تقی براهنی و همکاران (مترجم‌ها) .
- احدی، حسن – نبی جمالی، شکوه السادات؛ روان شناسی رشد، مفاهیم بنیادی در روان‌شناسی کودک؛ چاپ سیزدهم، شرکت پردیس، ۱۳۸۰٫
- آزاد ، حسین؛ آسیب‌شناسی روانی؛ تهران، انتشارات بعثت، ۱۳۷۲٫
- آندره بلوش، مارک؛ رشد روانی – عاطفی کودک؛ ترجمه‌ی فرشته توکلی، نشر واژه‌ی صبح، ۱۳۷۷٫
- برک ، لورای؛ روان شناسی رشد (از لقاح تا کودکی)، جلد اول؛ ترجمه‌ی یحیی سید محمدی، چاپ پنجم ، نشر ارسباران، ۱۳۸۴٫
- جلیلی، فروزش .
- خانجانی، زینب ؛ تحول و آسیب‌شناسی دلبستگی ازکودکی تا نوجوانی؛ انتشارات فروزش، ۱۳۸۴٫
- حسینی، سید باقر، مقایسه‌ی میزان افسردگی کودکان خانواده‌های بحران‌زده، فقدان طلاق (جدایی)، افت تحصیلی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی پایین با کودکان عادی مقطع ابتدایی شهرستان گچساران در سال تحصیلی ۷۹-۱۳۷۸٫
- حیدری، اکرم؛ روان شناسی رشد و اختلالات روانی رایج در کودکان، انتشارات رشد، ۱۳۶۷٫
- دلاور، علی؛ احتمالات و آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی؛ تهران، انتشارات رشد، ۱۳۷۶٫
- راینکیه، مارک ای؛ داتیلیو، فرانک ام؛ آرتور فریمن؛ شناخت درمانی در کودکان و نوجوانان، ترجمه‌ی جواد علاقبند راد، حسن فرهی؛ چاپ اول، انتشارات بقعه، ۱۳۸۰٫
- ریو، ریو، جان مارشال، انگیزش و هیجان؛ ترجمه‌ی یحیی سید محمدی؛ نشر ویرایش، ۱۳۷۶٫
- سیف، کدیور، کرمی و لطف آبادی، روان شناسی رشد؛ ویرایش دوم، تهران ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، ۱۳۷۳٫
- کاکاوند، علیرضا؛ بررسی ومقایسه‌ی تأثیر فقدان پدر و مادر بر میزان اختلالات رفتاری کودکان تحت پوشش بهزیستی با کودکان فاقد پدر تحت پوشش کمیته امداد امام‌خمینی و کودکان عادی مقطع ابتدایی شهرستان کرج، ۱۳۷۶٫
- کرین، ویلیام کریستوفر، پیشگامان روان شناسی رشد؛ ترجمه‌ی فرید فدایی؛ چاپ هشتم، انتشارات اطلاعات ، ۱۳۸۲٫
- عازمی، جعفر، بررسی و مقایسه‌ی میزان افسردگی و اضطراب قبل و پس از زایمان دوم مادران با فرزندان معلول و عادی شهر تهران در سال ۱۳۸۲٫
- علیزاده، حمید، تعامل والدین، فرزند: تحول و آسیب‌شناسی؛ پژوهشهای روان شناختی، ۱۳۸۰، دوره‌‌ی ۶ شماره‌ی ۳ و ۴٫
- ماسن ، پاول هنری [و دیگران] ؛ رشد و شخصیت کودک؛ ترجمه‌ی مهشید پاشایی، تهران» نشر مرکز، کتاب ماد ، ۱۳۸۰٫
- نجاتی، حسین؛ روان شناسی کودک (حرکت، تلاش، تکاپو) چگونگی رفتار با کودکان، نشر ویرایش، ۱۳۷۳٫
- وندرزندن، جیمز؛ روان شناسی رشد؛ ترجمه‌ی حمزه گنجی؛ چاپ دوم، تهران: موسسه‌ی نشر ساوالان، ۱۳۸۵٫
- ویتن، وین؛ روان شناسی عمومی؛ ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی؛ نشر روان، ۱۳۸۳٫
چکیده تحقیق :
در هر جامعه های باورها و اعتقادات و دانسته ها ریشه در تاریخ و گذشته آن جامعه دارند برای ظهور و پیدایش یک باور نمی توان تاریخ دقیقی تعیین نمود و مهم ترین مسئله شناخت باورها و جمع آوری و گرداوری آنها است که در این تحقیق با توجه به اینکه مطالعات مردم شناسی مطالعاتی ژرفانگر هستند بنابراین سعی شده تحقیق در مکان محدود و مشخص روستای طولاب انتخاب و بررسی شود . روش تحقیق به صورت مشاهده میدانی و مصاحبه با زنان و مردان روستای طولاب انجام گرفته و همزمان از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از پایان نامه ها مورد توجه و استفاده قرار گرفته.
آنچه که در این پژوهش به آن تأکید شده بررسی باورها و اعتقادات و آداب و رسوم سنتی مردم روستای طولاب در مورد زایمان تا ۷ سالگی کودک یعنی مرحله اول زندگی انسان است که در اثر زمان کم رنگ شده و در حال حاضر گرایش به شیوه های مدرن و صنعتی بیشتر شده بنابراین ضمن جمع آوری و بررسی باورها و اعتقادات مختلف روستای طولاب در مرحله اول زندگی انسان تأثیر آنها بر زندگی و کارکردهای فردی اجتماعی این باورها و اعتقادات نیز بررسی شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳
فصل اول : کلیات تحقیق
بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………………………… ۵
ضرورت انتخاب موضوع …………………………………………………………………………………………………………… ۷
پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸
اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۰
روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱
ابزار تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱
قلمرو تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱
زمان تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱
سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۲
مشکلات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۳
فصل دوم : چهارچوب نظری تحقیق
کارکرد گرایی ……………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۴
تعریف فنکسیون یا کارکرد ……………………………………………………………………………………………………… ۱۵
مفهوم کارکرد …………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۶
اصول کارکردگرایی …………………………………………………………………………………………………………………. ۱۷
فصل سوم : معرفی کلی روستا
راهنمای مسافرین جهت سفر به روستای طولاب …………………………………………………………………. ۲۰
معرفی شهرستان ایلام …………………………………………………………………………………………………………….. ۲۲
موقعیت جغرافیایی روستای طولاب ……………………………………………………………………………………….. ۲۴
علل پیدایش روستا …………………………………………………………………………………………………………………… ۲۵
موقعیت طبیعی روستا ……………………………………………………………………………………………………………… ۲۶
شرایط اقلیمی روستای طولاب ………………………………………………………………………………………………… ۲۷
حداکثر و حداقل دما ………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۷
عوارض مهم طبیعی روستای طولاب ……………………………………………………………………………………… ۲۷
جمعیت روستای طولاب …………………………………………………………………………………………………………… ۲۹
تاسیسات و خدمات روستای طولاب ……………………………………………………………………………………… ۳۰
وجه تسمیه ………………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۳
مذهب مردم روستای طولاب …………………………………………………………………………………………………… ۳۳
زبان مردم روستای طولاب …………………………………………………………………………………………………….. ۳۳
وضعیت اشتغال مردم روستای طولاب ………………………………………………………………………………….. ۳۴
ساخت قدرت در روستای طولاب …………………………………………………………………………………………… ۳۷
فصل چهارم : یافته های تحقیق
اعتقادات و باورها هنگام زایمان در روستای طولاب ……………………………………………………………. ۳۸
اعتقادات و باورها در دوران حاملگی قبل از تولد کودک ………………………………………………………. ۳۹
بچه میری – سقط جنین …………………………………………………………………………………………………………… ۴۱
آیین روشن کردن چراغ …………………………………………………………………………………………………………… ۴۴
زایمان و تولد کودک ………………………………………………………………………………………………………………… ۴۵
ناف بریدن کودک …………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۷
تغذیه و تابوهای غذای ……………………………………………………………………………………………………………… ۵۰
رسم پخت آش هفتلان ……………………………………………………………………………………………………………… ۵۱
رسم پخت آش سرچلگانه ……………………………………………………………………………………………………….. ۵۲
لباس نوزاد در چهل روزگی ……………………………………………………………………………………………………. ۵۳
اعتقادات و باورها مربوط چهل روز اول زندگی ……………………………………………………………………. ۵۴
دندان در آوردن کودک و پخت آش دامو ………………………………………………………………………………. ۵۷
سوراخ کردن گوش نوزاد دختر ………………………………………………………………………………………………. ۵۹
از شیر گرفتن کودک ………………………………………………………………………………………………………………… ۶۰
مراسم ختنه به صورت سنتی …………………………………………………………………………………………………. ۶۱
مدرسه و تحصیل کودکان در روستای طولاب ……………………………………………………………………… ۶۳
تحلیل کارکردی باورهای روستای طولاب …………………………………………………………………………….. ۶۵
منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۷
منابع پایان نامه ای……………………………………………………………………………………………………………………. ۶۸
فهرست مصاحبه شوندگان………………………………………………………………………………………………………. ۶۹
پیوست ها
تصویر شماره ۱ : ورودی روستای طولاب
تصویر شماره ۲: مسیر جاده ای روستای طولاب
تصویر شماره ۳: منظره ای از طبیعت روستای طولاب
تصویر شماره ۴: سیاه چادر و زندگی عشایری در روستای طولاب
تصویر شماره ۵: پژوهشگر در حال مصاحبه با خانم رباب منوچهری قابله روستا
تصویر شماره ۶: مدرک مامایی محلی قابله روستا مورد تأیید سازمان بهداشت استان ایلام
تصویر شماره ۷: چند نمونه از وسایل بهداشتی که سازمان بهداشت استان در اختیار قابله محلی قرار داده جهت بریدن ناف نوزاد
تصویر شماره ۸: پژوهشگر در کنار جمعی از اهالی روستای طولاب
تصویر شماره ۹ : پژوهشگر در حال مصاحبه با دونفر از بزرگان روستای طولاب
تصویر شماره ۱۰ : پژوهشگر در حال مصاحبه با دو نفر از زنان روستای طولاب
تصویر شماره ۱۱: پژوهشگر در حال مصاحبه با یکی از بزرگان روستای طولاب
تصویر شماره ۱۲: دو نفر از اهالی روستای طولاب سمت چپ بهرام اسدیان سمت راست ابراهیم اسدیان
تصویر شماره ۱۳: مرد روستای در حال آبیاری درختان گردو
تصویر شماره ۱۴: زن روستای طولاب در حال مشک زدن
تصویر شماره ۱۵: زن روستای طولاب در حال پخت نان محلی
تصویر شماره ۱۶: زن روستای طولاب در حال ساخت صنایع دستی
تصویر شماره ۱۷: مرد روستای طولاب در حال جمع آوری علوفه مورد نیاز دام
تصویر شماره ۱۸: زن روستای طولاب در حال چوپانی
منابع و مأخذ :
۱- آلن بیرو – فرهنگ علوم اجتماعی – ترجمه دکتر باقر ساروخانی – نشر کیهان – تهران ( ۱۳۶۷)
۲- ادیبی – حسین – انصاری – عبدالمعبود – نظریه های جامعه شناسی – تهران : نشر جامعه ( ۱۳۵۸)
۳- توسلی – غلام عباس – نظریه های جامعه شناسی – نشر سمت – چاپ نهم (۱۳۸۲)
۴- تجربیات بزرگان روستای طولاب و اطلاعات موجود در شورای روستای طولاب.
۵- درخشنده – سید محمد – ایلام – عروس زاگرس – ناشر مؤلف – چاپ اول ۱۳۷۳٫
۶- سرمدی – محمد تقی – پژوهش در تاریخ پزشکی و درمان – در جهان نشر سرمدی تهران ۱۳۷۹
۷- طرح هادی – بنیاد مسکن انقلاب اسلامی – استان ایلام در روستای طولاب – گروه مهندسین – ۱۳۸۵ .
۸- طبیبی – حشمت الله – مبانی جامعه شناسی و مردم شناسی ایلات و عشایر – انتشارات دانشگاه تهران ( ۱۳۷۴) .
۹- عسکری خانقاه – اصغر – مردم شناسی – روش – بینش – تجربه – تهران – نشر شب تاب – چاپ اول (۱۳۷۳)
۱۰- عسکری خانقاه – اصغر – شریف کمالی – محمد – انسان شناسی عمومی – نشر سمت تهران (۱۳۷۸)
۱۱- عمید – حسن – فرهنگ فارسی عمید – تهران – انتشارات امیرکبیر(۱۳۷۴)
۱۲- غلامی – حشمت الله – مقاله ای در باب زبان کردی و گویش های آن – میرای فرهنگی استان ایلام ( ۱۳۸۵ )
۱۳- قرایی مقدم – امان الله – انسان شناسی فرهنگی – تهران نشر ابجد ( ۱۳۸۲)
۱۴- فکوهی – ناصر – تاریخ اندیشه ها و نظریات انسان شناسی – نشر نی – چاپ اول ( ۱۳۶۲)
۱۵- فربد – محمد صادق – مبانی انسان شناسی – تهران : نشر پشوتن ( ۱۳۸۰)
۱۶- میشل – پانوف – میشل پرن – فرهنگ مردم شناسی – ترجمه دکتر اصغر عسکری خانقاه تهران – سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی – دانشگاه ها ( سمت ) ( ۱۳۸۲)
منابع پایان نامه ای
۱- تحلیل مردم شناختی طب سنتی در روستای غیاث آباد شهر گرمسار – ذوالفقاری – سهیلا ۱۳۸۵
۲- باورها و اعتقادات مذهبی و دینی مردم مازندران – دانشکده الهیات و فلسفه جمشیدی – سکینه – ۱۳۷۹
۳- بررسی مردم شناختی طب سنتی در استان چهار محال و بختیاری مطالعه موردی روستای باجگیران – صالحیان – لیلا – ۱۳۸۷
چکیده تحقیق :
در هر جامعه های باورها و اعتقادات و دانسته ها ریشه در تاریخ و گذشته آن جامعه دارند برای ظهور و پیدایش یک باور نمی توان تاریخ دقیقی تعیین نمود و مهم ترین مسئله شناخت باورها و جمع آوری و گرداوری آنها است که در این تحقیق با توجه به اینکه مطالعات مردم شناسی مطالعاتی ژرفانگر هستند بنابراین سعی شده تحقیق در مکان محدود و مشخص روستای طولاب انتخاب و بررسی شود . روش تحقیق به صورت مشاهده میدانی و مصاحبه با زنان و مردان روستای طولاب انجام گرفته و همزمان از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از پایان نامه ها مورد توجه و استفاده قرار گرفته.
آنچه که در این پژوهش به آن تأکید شده بررسی باورها و اعتقادات و آداب و رسوم سنتی مردم روستای طولاب در مورد زایمان تا ۷ سالگی کودک یعنی مرحله اول زندگی انسان است که در اثر زمان کم رنگ شده و در حال حاضر گرایش به شیوه های مدرن و صنعتی بیشتر شده بنابراین ضمن جمع آوری و بررسی باورها و اعتقادات مختلف روستای طولاب در مرحله اول زندگی انسان تأثیر آنها بر زندگی و کارکردهای فردی اجتماعی این باورها و اعتقادات نیز بررسی شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳
فصل اول : کلیات تحقیق
بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………………………… ۵
ضرورت انتخاب موضوع …………………………………………………………………………………………………………… ۷
پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸
اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۰
روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱
ابزار تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱
قلمرو تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱
زمان تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱
سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۲
مشکلات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۳
فصل دوم : چهارچوب نظری تحقیق
کارکرد گرایی ……………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۴
تعریف فنکسیون یا کارکرد ……………………………………………………………………………………………………… ۱۵
مفهوم کارکرد …………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۶
اصول کارکردگرایی …………………………………………………………………………………………………………………. ۱۷
فصل سوم : معرفی کلی روستا
راهنمای مسافرین جهت سفر به روستای طولاب …………………………………………………………………. ۲۰
معرفی شهرستان ایلام …………………………………………………………………………………………………………….. ۲۲
موقعیت جغرافیایی روستای طولاب ……………………………………………………………………………………….. ۲۴
علل پیدایش روستا …………………………………………………………………………………………………………………… ۲۵
موقعیت طبیعی روستا ……………………………………………………………………………………………………………… ۲۶
شرایط اقلیمی روستای طولاب ………………………………………………………………………………………………… ۲۷
حداکثر و حداقل دما ………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۷
عوارض مهم طبیعی روستای طولاب ……………………………………………………………………………………… ۲۷
جمعیت روستای طولاب …………………………………………………………………………………………………………… ۲۹
تاسیسات و خدمات روستای طولاب ……………………………………………………………………………………… ۳۰
وجه تسمیه ………………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۳
مذهب مردم روستای طولاب …………………………………………………………………………………………………… ۳۳
زبان مردم روستای طولاب …………………………………………………………………………………………………….. ۳۳
وضعیت اشتغال مردم روستای طولاب ………………………………………………………………………………….. ۳۴
ساخت قدرت در روستای طولاب …………………………………………………………………………………………… ۳۷
فصل چهارم : یافته های تحقیق
اعتقادات و باورها هنگام زایمان در روستای طولاب ……………………………………………………………. ۳۸
اعتقادات و باورها در دوران حاملگی قبل از تولد کودک ………………………………………………………. ۳۹
بچه میری – سقط جنین …………………………………………………………………………………………………………… ۴۱
آیین روشن کردن چراغ …………………………………………………………………………………………………………… ۴۴
زایمان و تولد کودک ………………………………………………………………………………………………………………… ۴۵
ناف بریدن کودک …………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۷
تغذیه و تابوهای غذای ……………………………………………………………………………………………………………… ۵۰
رسم پخت آش هفتلان ……………………………………………………………………………………………………………… ۵۱
رسم پخت آش سرچلگانه ……………………………………………………………………………………………………….. ۵۲
لباس نوزاد در چهل روزگی ……………………………………………………………………………………………………. ۵۳
اعتقادات و باورها مربوط چهل روز اول زندگی ……………………………………………………………………. ۵۴
دندان در آوردن کودک و پخت آش دامو ………………………………………………………………………………. ۵۷
سوراخ کردن گوش نوزاد دختر ………………………………………………………………………………………………. ۵۹
از شیر گرفتن کودک ………………………………………………………………………………………………………………… ۶۰
مراسم ختنه به صورت سنتی …………………………………………………………………………………………………. ۶۱
مدرسه و تحصیل کودکان در روستای طولاب ……………………………………………………………………… ۶۳
تحلیل کارکردی باورهای روستای طولاب …………………………………………………………………………….. ۶۵
منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۷
منابع پایان نامه ای……………………………………………………………………………………………………………………. ۶۸
فهرست مصاحبه شوندگان………………………………………………………………………………………………………. ۶۹
پیوست ها
تصویر شماره ۱ : ورودی روستای طولاب
تصویر شماره ۲: مسیر جاده ای روستای طولاب
تصویر شماره ۳: منظره ای از طبیعت روستای طولاب
تصویر شماره ۴: سیاه چادر و زندگی عشایری در روستای طولاب
تصویر شماره ۵: پژوهشگر در حال مصاحبه با خانم رباب منوچهری قابله روستا
تصویر شماره ۶: مدرک مامایی محلی قابله روستا مورد تأیید سازمان بهداشت استان ایلام
تصویر شماره ۷: چند نمونه از وسایل بهداشتی که سازمان بهداشت استان در اختیار قابله محلی قرار داده جهت بریدن ناف نوزاد
تصویر شماره ۸: پژوهشگر در کنار جمعی از اهالی روستای طولاب
تصویر شماره ۹ : پژوهشگر در حال مصاحبه با دونفر از بزرگان روستای طولاب
تصویر شماره ۱۰ : پژوهشگر در حال مصاحبه با دو نفر از زنان روستای طولاب
تصویر شماره ۱۱: پژوهشگر در حال مصاحبه با یکی از بزرگان روستای طولاب
تصویر شماره ۱۲: دو نفر از اهالی روستای طولاب سمت چپ بهرام اسدیان سمت راست ابراهیم اسدیان
تصویر شماره ۱۳: مرد روستای در حال آبیاری درختان گردو
تصویر شماره ۱۴: زن روستای طولاب در حال مشک زدن
تصویر شماره ۱۵: زن روستای طولاب در حال پخت نان محلی
تصویر شماره ۱۶: زن روستای طولاب در حال ساخت صنایع دستی
تصویر شماره ۱۷: مرد روستای طولاب در حال جمع آوری علوفه مورد نیاز دام
تصویر شماره ۱۸: زن روستای طولاب در حال چوپانی
منابع و مأخذ :
۱- آلن بیرو – فرهنگ علوم اجتماعی – ترجمه دکتر باقر ساروخانی – نشر کیهان – تهران ( ۱۳۶۷)
۲- ادیبی – حسین – انصاری – عبدالمعبود – نظریه های جامعه شناسی – تهران : نشر جامعه ( ۱۳۵۸)
۳- توسلی – غلام عباس – نظریه های جامعه شناسی – نشر سمت – چاپ نهم (۱۳۸۲)
۴- تجربیات بزرگان روستای طولاب و اطلاعات موجود در شورای روستای طولاب.
۵- درخشنده – سید محمد – ایلام – عروس زاگرس – ناشر مؤلف – چاپ اول ۱۳۷۳٫
۶- سرمدی – محمد تقی – پژوهش در تاریخ پزشکی و درمان – در جهان نشر سرمدی تهران ۱۳۷۹
۷- طرح هادی – بنیاد مسکن انقلاب اسلامی – استان ایلام در روستای طولاب – گروه مهندسین – ۱۳۸۵ .
۸- طبیبی – حشمت الله – مبانی جامعه شناسی و مردم شناسی ایلات و عشایر – انتشارات دانشگاه تهران ( ۱۳۷۴) .
۹- عسکری خانقاه – اصغر – مردم شناسی – روش – بینش – تجربه – تهران – نشر شب تاب – چاپ اول (۱۳۷۳)
۱۰- عسکری خانقاه – اصغر – شریف کمالی – محمد – انسان شناسی عمومی – نشر سمت تهران (۱۳۷۸)
۱۱- عمید – حسن – فرهنگ فارسی عمید – تهران – انتشارات امیرکبیر(۱۳۷۴)
۱۲- غلامی – حشمت الله – مقاله ای در باب زبان کردی و گویش های آن – میرای فرهنگی استان ایلام ( ۱۳۸۵ )
۱۳- قرایی مقدم – امان الله – انسان شناسی فرهنگی – تهران نشر ابجد ( ۱۳۸۲)
۱۴- فکوهی – ناصر – تاریخ اندیشه ها و نظریات انسان شناسی – نشر نی – چاپ اول ( ۱۳۶۲)
۱۵- فربد – محمد صادق – مبانی انسان شناسی – تهران : نشر پشوتن ( ۱۳۸۰)
۱۶- میشل – پانوف – میشل پرن – فرهنگ مردم شناسی – ترجمه دکتر اصغر عسکری خانقاه تهران – سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی – دانشگاه ها ( سمت ) ( ۱۳۸۲)
منابع پایان نامه ای
۱- تحلیل مردم شناختی طب سنتی در روستای غیاث آباد شهر گرمسار – ذوالفقاری – سهیلا ۱۳۸۵
۲- باورها و اعتقادات مذهبی و دینی مردم مازندران – دانشکده الهیات و فلسفه جمشیدی – سکینه – ۱۳۷۹
۳- بررسی مردم شناختی طب سنتی در استان چهار محال و بختیاری مطالعه موردی روستای باجگیران – صالحیان – لیلا – ۱۳۸۷
هدف از انتخاب موضوع :
اگر بپذیریم که مهمترین بخش شکل گیری شخصیت نوجوانان و جوانان در اوقات آزاد ، فارغ از همه وظایف و برنامه های از پیش تعیین شده بیرونی ودیگر ساخته است و اگر قبول کنیم که ذهن هنگامی به جوشش و خلاقیت می افتد که منشاء تحریک آن تمایلات درونی و خود انگیخته باشد و فرد فعالانه و با انتخاب آزاد و به دور از انتظارات بیرونی ومقبولیت نهادی و نقش بازی کردن های تصنعی ، در شکل دادن افکار و اندیشه ها واعمال خود دخالت نماید ، آنگاه می تواند به فلسفه وجودی اوقات فراغت ، آن هم با جهت گیری مثبت ، رشد دهنده و کمال‌زا پی‌برد .
با توجه به انحرافات و مشکلات پیچیده و عدیده ای که در جامعه
امروزی وجود دارد برای استفاده بهینه از اوقات فراغت و تأثیر بیشتر آن بر
ایجاد انگیزه در
دانش آموزان به نظر رسید که می توان قدم مثبتی در این راه برداشت و همین
امر ما را مصمم کرد که به این عنوان بپردازیم شاید مثمرثمر واقع گردد .
علل و دلایل انتخاب موضوع :
نکاتی در پی می آید می توانند در علل و دلایل انتخاب موضوع مؤثر باشند :
۱) فعالیت ها و برنامه های متنوع و متعددی وجود داشته
باشند که در خلال آن دانش آموزان بتوانند به صورت انتخابی ، آزاد .
خودانگیخته و به میل خود به
آن ها مشغول شوند وبازدهی و کارآئی مناسبی دهند .
۲) از تبدیل اوقات فراغت به اوقات سرگرمی و گذراندن وقت ، صرف انرژی بیهوده و اشتغالات بدون هدف پرهیز شود .
۳) زمینه ای فراهم نمود که دانش آموز فرصت کاوش ، تفکر و تأمل درباره خود ، قابلیت و خدای خویش داشته باشد .
۴) باعث حرمت نفس ، شکوفائی ، زیبا دوستی ، حقیقت یابی . خیرخواهی و خیر دوستی از جمله عناصر سازندة برنامه اوقات فراغت می باشد .
۵) دانش آموز باید بین لذت و فرح و نشاط تفاوت قائل شود .
۶) زمینه بهتر ومناسبی برای حسن کنجکاوی ، حیرت ، شکوه و پرسش گری دانش آموز را اوقات فراغت تحریک می کند .
قلمرو تحقیق :
الف- قلمرو موضوعی :
همانگونه که از عنوان تحقیق پیداست قصد بر آن است که رابطه اوقات فراغت و انگیزه تحصیلی پرداخته شود . این موضوع گرچه تاحدود زیادی گسترده است و انجام تحقیق را نیز با مشکل مواجه می کرد ولی به حول وقوه الهی این مهم صورت گرفت . امید است که پاره ای از مشکلات را مشخص ساخته و درحل آنها راه حل هائی نیز بتواند ارائه و پیشنهاد نماید .
منابع :