چکیده
شعر نظامی آیینه تمام نمای اوضاع و احوال مردم و اجتماع روزگار خود است و هر کس درآن بنگرد تصویر فرهنگ و آداب و رسوم عصر نظامی را در آن می‌بیند.همین اشتراک اجتماعی و حالات معنوی خواننده و شنونده را عاشق آثار نظامی کرده است .
نظامی بزرگ سخنور بزم سرای زبان فارسی در رزم سرایی نیز مهارتی خاصّ و بی نظیر دارد و آلات رزم و بزم را همزمان به بهترین نحو یاد نموده است و صدای آلات رزم راچنان در اسکندر نامه به تصویر کشانده است که هرخواننده ای با خواندن آن بر سر ذوق می‌آید .از آنجا که نظامی یک هنرمند و آفرینشگر مضامین بزم است در اشعار حماسی نیز از هنر بزم به بهترین وجه استفاده برده است.
هدف اصلی این پژوهش شناسایی و بیان آلات رزم و بزم اعم از انواع سلاح و جنگ افزار، سازهای موسیقی رزمی و بزمی ، آشنایی بیشتر با ویژگی‌های این ابزار و آلات ( جنس ، ساختمان ،شکل و …) رده_ بندی و دسته بندی این ابزار بر اساس منابع معتبر و ذکر و شرح ابیاتی که نظامی در اسکندر نامه از این آلات رزمی و بزمی بهره برده است و بیان ابیات و عباراتی از شاعران برجسته‌ی ادب فارسی که در نوشته‌های خود از این آلات و ابزار استفاده نموده‌اند از اهداف دیگر نگارنده پایان نامه است .
روش تحقیق به صورت نظری بوده و بر پایه کتابخانه‌ای و فیش برداری صورت گرفته است و تصاویر این پایان نامه از سایت‌های اینترنتی گرفته شده است.
نتیجه ای که از این پژوهش می‌توان به دست آورد این است که هر چند حکیم گنجه سلاح و سازهای رزمی را در اسکندر نامه که یک مثنوی حماسی و فلسفی است به تصویر کشانده امّا این هنرمند قرن ششم در این اثر حماسی از آلات و اسباب و سازهای موسیقی بزمی به طور مکرّر بهره برده است وبرتری هنربزم وی بر رزم اومشهود و نمایان است .
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول
کلیّات پژوهش
بخش اوّل : مقدمه پژوهش
بخش دوم: طرح مسئله
بخش سوم:ضرورت و اهمیّت موضوع
بخش چهارم:پیشینه‌ی پژوهش
بخش پنجم:اهداف
بخش ششم: سؤالات
بخش هفتم: فرضیه
بخش هشتم: روش تحقیق
فصل دوم
حکیم نظامی و اسکندر نامه در یک نگاه
بخش اوّل : زندگی نامه ، زبان و سبک شعری نظامی
بخش دوم: مروری بر اسکندر نامه
بخش سوم : نظر اجمالی نگارنده درمورد اسکندر نامه
فصل سوم
خاستگاه شعر و موسیقی
بخش اوّل : چگونگی پیدایش موسیقی
بخش دوم: خاستگاه شعر و موسیقی
بخش سوم: پیوند موسیقی و ادبیّات
فصل چهارم
پیشینه‌ی موسیقی
بخش اوّل : تاریخچه‌ی موسیقی
بخش دوم: نگاهی مختصر بر موسیقی ایران
بخش سوم: موسیقی در زمان ساسانیان
بخش چهارم: موسیقی پس از ساسانیان تا زمان عباسیان
بخش پنجم: موسیقی در زمان عباسیان
فصل پنجم
موسیقی رزمی
بخش اوّل : موسیقی رزمی
موسیقی رزمی قبل از اسلام
موسیقی رزمی بعد از اسلام
فصل ششم
موسیقی بزمی و پیدایش سازها
بخش اوّل : پیدایش سازها
بخش دوم : موسیقی بزم
بخش سوم: خنیاگری و موسیقی ایرانی
فصل هفتم
جنگ و اسلحه
بخش اوّل : تاریخچه جنگ و اسلحه
بخش دوم : ابزارهای رزمی در آثار فارسی
فصل هشتم
سازشناسی اسکندر نامه
بخش اوّل : سازهای بادی
بخش دوم: سازهای ضربی (کوبه‌ای)
بخش سوم: سازهای سیمی( زهی)
فصل نهم
ابزار و اسباب رزم
بخش اوّل : ابزار و سلاح حفاظتی
بخش دوم : سلاح‌ها
فصل دهم
اسباب و مقدّ مات بزم
بخش اوّل : ظروف مـجالس بزم
بخش دوم : شربیات مجالس بزم
فصل یازدهم
آلات رزم و بزم اسکندر نامه و آرایه‌های ادبی
نتیجه گیری
منابع و مآخذ
منابع و مآخذ:
۱-اسدی ،ا . ۱۳۵۴ ،گرشاسب نامه ،به کوشش حبیب یغمایی ، تهران ،چاپ افست مروی ، چاپ دوم.
۲- بلعمی، ا .۱۳۸۰، تاریخ نامه طبری ،تهران ، انتشارات سروش(انتشارات صدا و سیما ) ،نوبت چاپ؟
۳- بیهقی ،ا. ۱۳۵۰، تاریخ بیهقی ، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد ، نوبت چاپ؟
۴- پلودن ، ل . ۱۳۵۲، جنگ اسلحه ،ترجمه محمد نژاد ،تهران انتشارات پدیده ،نوبت چاپ؟
۵- پورداوود ،ا . ۱۳۸۲، زین ابزار ، تهران، انتشارات اساطیر ،چاپ اوّل.
۶- پورمندان،م.۱۳۷۹، دایره المعارف موسیقی کهن ایران،تهران انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی،چاپ اوّل.
۷- تجبّر،ن. ۱۳۸۸، بررسی موسیقی رزمی و بزمی شاهنامه،تهران ،مؤسسه‌ی انتشارات آگاه ،چاپ اوّل .